Die 'brede scholengemeenschappen' zouden de beste garantie bieden voor een verbonden samenleving, zo stel hij. Ze moeten alleen niet te groot zijn. De politicus heeft voor de onderwijsvernieuwing de Rotterdamse Hugo de groot-school voor ogen. Samsom zegt dat zaterdag in een essay dat hij samen met de schooldirecteur van de Rotterdamse school, Eric van 't Zelfde, op de site van de PvdA publiceert.
In het essay pleten Samsom en Van 't Zelfde voor een 'Nieuwe School' waarop leraren weer centraal staan en waar doorstroming van lagere naar hogere niveaus mogelijk is. Kinderen moeten makkelijker kunnen overstappen van het ene schooltype naar het andere. Samsom: 'Op die manier kan ook een verkeerde keus op 12-jarige leeftijd snel en soepel worden hersteld.'
Volgens Samsom dragen categoriale scholen, zoals bijvoorbeeld aparte gymnasia, bij aan een grotere scheiding in het onderwijs. Hij stelt dat het 'tegengaan van de dreigende tweedeling in het onderwijs' een van de prioriteiten van de komende tijd is. De kern van zijn betoog is dat onderwijs moet verbinden.
Samsom: 'We moeten streven naar een samenleving zonder grenzen en zonder scheidingen. School is immers de plek waar je van jongs af aan zelfvertrouwen ontwikkelt, waar je wordt geaccepteerd en gerespecteerd en waar je andere kinderen ontmoet en leert omgaan met verschil.'
Zo wil Samsom dat docenten meer tijd geven om lessen voor te bereiden en maximaal 20 uur voor de klas staan, zodat die lessen ook goed kunnen worden voorbereid. Twintig uur is ook het Europees gemiddelde. Verder moeten kinderen al vanaf 2 jaar laten beginnen met spelenderwijs leren en komen er meer lesuren voor de basisschool.
Op middelbare scholen moeten meerdere niveaus worden aangeboden zodat laatbloeiers makkelijker naar een hoger onderwijstype kunnen. Ook wil de PvdA-leider extra investeren in de veiligheid op scholen.
Het is niet vreemd dat Samsom uitgerekend nu met zijn plannen komt. In de media waren de afgelopen weken al verschillende sombere geluiden te horen over de staat van het Nederlandse onderwijs.
Zo maakte de Onderwijsinspectie twee weken geleden bekend dat de kansenongelijkheid in het Nederlandse onderwijs is toegenomen: kinderen van lager opgeleide ouders schoppen het minder ver dan hun even intelligente leeftijdsgenoten met hoger opgeleide ouders.