Op maandag 5 september zijn twee mannen uit de gemeente Hoogeveen (26 en 33 jaar) aangehouden voor het zich, vermoedelijk bewust, ontdoen van radioactief ijzerafval bij verschillende ijzerhandelaren.
Eind augustus werden druppelsgewijs ook al drie mannen uit (de gemeente) Hoogeveen aangehouden (24, 37 en 40 jaar) voor het vermoedelijk bewust aanbieden van radioactief afval bij andere ijzerhandelaren. Daarnaast is er ook een partij radioactief ijzerafval via een metaalhandel in Hoogeveen aangeboden. De verdenking is dat de drie bij de politie bekende aangeboden partijen verband houden met elkaar.
Aangifte door ijzerhandelaren
Twee ijzerhandelaren waar het afval werd aangeboden door de verdachten, beschikten niet over detectiepoorten. Op het moment dat de betreffende ijzerhandelaren het afval op hun beurt aanboden aan grotere metaal recycling handelaren die wel over detectiepoorten beschikken ging het alarm af, omdat het afval radioactief bleek te zijn.
De betreffende grotere metaalrecyclingbedrijven hebben hiervan melding gedaan bij de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS). De controle- en opruimkosten van het radioactieve afval die namens de ANVS zijn gemaakt, moesten betaald worden door de kleinere metaalbedrijven die het afval inleverden. Hiervan hebben zij bij de politie aangifte gedaan.
Ondermijning
De verdachten hebben gebruik gemaakt van ondernemers (kleine ijzerhandelaren) die door hen gedupeerd zijn. Bovendien bestaat er een risico dat radioactief ijzerafval terecht komt in het reguliere verwerkingsproces.
Daarmee krijgt deze vorm van criminaliteit een ondermijnend karakter. Ondermijnende criminaliteit is niet altijd zichtbaar, maar heeft wel zichtbare gevolgen voor de burger en vormt één van de grote gevaren voor de Nederlandse samenleving. Kijk voor meer informatie op politie.nl
Strafbaar en milieuschade
De vijf verdachten hebben zich vermoedelijk bewust niet op de juiste wijze ontdaan van het afval. Door zich zonder vergunning te ontdoen van radioactieve afvalstoffen werd deze stroom afvalstoffen aan het zicht van de overheid onttrokken. Ook is het milieu en zijn de medewerkers uit de ijzerverwerkende afvalstoffenbranche onbewust aan radioactieve stoffen blootgesteld.
Het gevaar van de radioactieve stoffen die zijn aangetroffen is vooral aan de orde als er direct contact is met het materiaal. In dit geval is er op geen enkele manier gevaar geweest voor de omgeving van de metaalverwerkingsbedrijven.
Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming
Radioactieve afvalstoffen mogen alleen afgegeven worden aan daartoe aangewezen inrichtingen aan wie vergunning is verleend voor het inzamelen van radioactieve stoffen of voor transport en bewerking daarvan. Wanneer er bij andere inrichtingen, zoals metaal recycling bedrijven, per ongeluk radioactief materiaal wordt ingeleverd, zijn deze bedrijven verplicht daarvan op voorgeschreven wijze melding te doen bij de toezichthouder, Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS).
Onderzoek
Alle aangehouden verdachten zijn na hun aanhouding verhoord. Twee van hen zijn na het afleggen van een bekennende verklaring in vrijheid gesteld. Het motief voor deze vorm van criminaliteit ligt in geldelijk gewin. Het legaal afvoeren van radioactief afval kost geld, terwijl het inleveren van ‘schoon’ ijzer geld oplevert. Drie verdachten die voor nader onderzoek ingesloten zijn geweest, zijn inmiddels ook weer in vrijheid gesteld. Het onderzoek wordt voortgezet.