Waterschappen hebben twee hoofdtaken: de watersysteemtaak en afvalwaterzuivering. De kosten die waterschappen hiervoor maken, dekken zij grotendeels uit twee specifieke heffingen. De opbrengst van de watersysteemheffing stijgt met 5,2 procent naar 1,6 miljard euro. Hiermee zorgen waterschappen voor bescherming tegen hoogwater en wateroverlast, en voor voldoende oppervlaktewater van goede kwaliteit. De opbrengst van de zuiveringsheffing, voor de zuivering van afvalwater, stijgt in 2020 met 4,0 procent naar 1,4 miljard euro. Voor beide hoofdtaken is dit de hoogste stijging sinds invoering van het huidige belastingstelsel in 2009.
Nederland telt 21 waterschappen in 2020 (in 1953 waren dat er nog 2,6 duizend). Deze waterschappen beheren bijna 18 duizend kilometer waterkeringen en 225 duizend kilometer waterlopen. Daarnaast zuiveren zij 2 miljard kubieke meter afvalwater in 327 zuiveringsinstallaties. Vijf waterschappen beheren ook nog eens 6,6 duizend kilometer wegen en duizend kilometer fietspaden.
In Limburg en Friesland stijgen de heffingsopbrengsten het hardst
Bij het waterschap Limburg en dat in Friesland stijgen de opbrengsten het hardst in 2020. Waterschap Limburg raamt bijna 16 procent meer opbrengsten voor de watersysteemtaak en bijna 9 procent meer voor de waterzuiveringstaak. Het Limburgse waterschap verhoogt de opbrengsten vanwege investeringen in onder andere de bescherming tegen hoogwater in de Maas, tegen wateroverlast maar ook in oplossingen voor waterbeschikbaarheid in droge periodes.
Bij het Wetterskip Fryslân stijgt in 2020 vooral de verwachte opbrengst van de watersysteemheffing. Deze heffing stijgt ruim 13 procent. Ook het Friese waterschap investeert de komende jaren in de watersystemen om voorbereid te zijn op onder meer natte periodes en langdurige droogte. Daarnaast beheert het waterschap 200 kilometer zeedijk.
De andere 19 waterschappen kampen met soortgelijke uitdagingen. Waterschappen geven zelf aan dat onder andere natte winters en droge zomers zorgen voor nieuwe opgaven voor waterschappen. Ook aangescherpte of vernieuwde wetgeving kunnen leiden tot extra kosten en/of investeringen.