‘Het heeft wel degelijk effect’

Ondanks het Europese verbond op wildklemmen is minister Veerman van Landbouw niet van plan de vangstmethode bij de muskusrattenbestrijding te veranderen omdat dit dier in ons land als vermeend schadelijk dier wordt bestreden. In een brief aan de Tweede Kamer pleit de minister voor het behoud van de verdrinkingsval als dodingsmethode. Jaarlijks worden er in Nederland 400.000 muskusratten op deze wijze, die de staat jaarlijks 31 miljoen euro kost, gevangen.

De Faunabescherming en Bont voor Dieren roepen minister Veerman op de muskusrattenbestrijding zo spoedig mogelijk stop te zetten. Ze vinden dat de ratten met deze methode aan een gruwelijke doodstrijd van vijf minuten worden veroordeeld. Door de bestrijding te staken zal het aantal dieren zich stabiliseren. Volgens de organisaties creëert de muskusrattenbestrijding slechts een schijnveiligheid tegen dijkdoorbraken.

In de Krimpenerwaard gaat de provincie Zuid-Holland, verantwoordelijk voor de vangst van de diertjes, gewoon door met de jacht op de muskusrat. Op de vraag of de vangst effect heeft, is Jan Verburg van de provincie Zuid-Holland duidelijk. ‘In 2004 vingen we in het totaal zo’n 76.000 muskusratten. Dit jaar verwachten we op ongeveer 45.000 uit te komen, een sterke daling dus.’

‘De vangst van muskusratten heeft in ons gebied wel degelijk effect,’ aldus Verburg. ‘We hebben de Krimpenerwaar onderverdeeld in 15 vanggebieden, ieder met zijn eigen rattenvanger. In elk vanggebied worden kooien, fuiken en klemmen uitgezet om de ratten te vangen. Vorig jaar hebben we ongeveer 85% van het hele gebied afgerond. Dit jaar zijn we in sommige gebieden al voor een tweede maal bezig.’

Muskusratten graven hun burchten langs de waterkant. De tunnel zit onder water in de oever verstopt. Hierdoor worden de oevers en kades zwaar beschadigt als de dieren niet bestreden worden. ‘Eén muskusrat kan jaarlijks 1 kuub aan grond verplaatsen,’ aldus rattenvanger Johan Gelderblom. ‘Dat zijn dus heel wat kruiwagens.’

Gelderblom doet al 20 jaar het, volgens TNO, zwaarste beroep dat bestaat en beheerd 370 kilometer van de 5.500 kilometer waterkant in de Krimpenerwaard. ‘We controleren de oevers op sporen van de muskusrat lopend of met onze quad. Als de rat het water uitkomt, eet hij het gras weg. Een ander duidelijke aanwijzing dat een dier in het water zit, is dat de grond bij de oever is weg gegraven.’

‘Als we sporen hebben gevonden, voelen we onder water naar de ingang van de burcht, maken we de tunnel schoon en zetten de klem. Kooien en fuiken zetten we uit op plaatsen waar de muskusratten het water in duiken. Dat is meestal bij bruggen en duikers. Een maal in de kooi kunnen ze er niet meer uit en verdrinken uiteindelijk.’

‘Als we de muskusratten niet bestrijden worden alle sloten en waterkanten afgegraven en zullen de sloten dichtslippen met modder,’ aldus Jan Verburg. ‘De populatie zal zich uitbreiden en de waterkanten raken helemaal bevolkt. Uiteindelijk zullen funderingen van wegen gaan verzakken en raken waterkeringen verzwakt. Als we niets doen gaat er in de toekomst nog veel meer schade ontstaan en zal er uiteindelijk geen waterkant meer overblijven.’

©BON / Foto’s Ronald Fleurbaaij