Nationale Verteldagen in Zeeland

Tijdens de vorige twee edities werkten zo’n vierhonderd vertellers - professionals en amateurs - op 125 plaatsen in ons land mee. Daar kwamen duizenden toeschouwers op af. De Nationale Verteldagen beloven net zo’n bijzondere traditie te worden als de Nationale Gedichtendag en de Nationale Voorleesdagen.

Ook in Zeeland kunt u op 27 mei op drie plaatsen terecht om naar verhalen te luisteren. De verhalenvertellers van de vertelkring Midden-Zeeland vertellen onder het motto ‘op de Zeeuwse klapbank’ op drie bijzondere plekjes een verhaal in hun eigen streektaal. Om 14.00 en 15.30 uur kunt u naar hen luisteren in een praathuis of op een klapbank. In Ritthem vertelt Johan de Dreu in de grote blokhut op minicamping Karnemelkshoek.

Deze blokhut ligt midden in de natuur, dichtbij het voormalige fort Rammekens, Ritthem en de Westerschelde. In Arnemuiden vindt u de Jo Koeman aan de zuidwal, het praathuis aan de Arne, ten westen van de voormalige scheepswerf Meerman en bij het scheepsanker, een mooie plek, met fraai uitzicht op het water van de Arne. In Oost-Souburg staat een klapbank bij het NS-station.

Ter gelegenheid van de 100ste verjaardag van twee mannelijke inwoners werd op initiatief van de toenmalige burgemeester een zitbank voor bejaarde mannen gebouwd. De bank werd in 1965 onthuld door de toen 101-jarige meneer Suurmond. De klapbank is in 2005 aan het station komen te staan. Maak er een leuke fiets-of autotocht van en geniet van enkele verhalen in het Zeeuws.

In heel wat Zeeuwse dorpen zijn klapbanken te vinden; het zijn centrale ontmoetingsplekken op een dorpsplein, rond een boom, aan de haven, in de kroeg, enz. waarop mensen komen klappen. Klappen is een ouder woord voor ‘praten, keuvelen, babbelen’ dat nu nog in sommige dialecten, onder andere in Vlaanderen, gehoord wordt. Een klapbank is dus een praatbank of babbelbank, waar men een praatje kan maken met andere mensen uit het dorp.

Een andere naam voor een dergelijke bank is ook wel leugenbank, en dat is natuurlijk een evidente benaming: het waren ideale plaatsen om te roddelen! Er bestaan ook klaphuizen of klapkoten. Dit waren overdekte plaatsen, bijvoorbeeld bij het strand, aan de haven, waarin bij slecht weer de mannen bijeenkwamen om samen wat te praten over het leven van alledag.

De echte, oude klapbanken zijn misschien wel cultureel erfgoed geworden, maar ook vandaag is er nog steeds behoefte aan dergelijke ontmoetingsplaatsen, ook al zien de hangplekken van nu er wellicht anders uit dan toen.

De Zeeuwse Klapbank is ook de naam voor de tentoonstelling over Zeeuwse dialecten die deze zomer in het gebouw De Burg van de Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland (SCEZ, Groenmarkt 13, Middelburg) te zien zal zijn, of beter. te horen: zeventig korte stukjes dialect verzameld in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw en een aantal verhalen en liederen van nu worden aan de bezoeker gepresenteerd. U maakt zelf een keuze!

Vanaf 24 juli tot en met 10 november kunt u er van maandag tot en met vrijdag tussen 10.00 en 16.00 uur terecht om enkele van die Zeeuwse dialecten te beluisteren.

Vertelkring Kiosk vertelt ook, maar dan op 21, 24 en 26 mei, telkens om 19.30 uur. Zij brengen het programma ‘Op reis: zeeën van tijd’ in samenwerking met de VVV Zeeuws-Vlaanderen in het kader van de Week van de Zee. De vertellers zijn Julien Blommaert, Rosita de Bakker-van Roeyen, Conchita de Krijger, Georges Sponselee en Ed Steijns. Muziek is van Conchita de Krijger. Op 21 mei vindt u hen in Griete bij Terneuzen, in café De Griete, op 24 mei in Paal, bij Graauw in café In ’t zicht der Schelde en op 26 mei in Groede in café De Groedse Duintjes.

Op zaterdag 27 mei vindt om 12.00 uur de landelijke opening van de Nationale Verteldagen 2006 plaats in het vernieuwde Spoorwegmuseum te Utrecht. In april 2005 werd dit museum na een langdurige verbouwing heropend en is sindsdien bijna helemaal overdekt.

Het museum heeft niet alleen een bijzondere collectie oude treinen, maar ook diverse werelden waarin mensen een reis door de tijd kunnen maken. En tenslotte is er ook nog een prachtig, oriëntaals theater in het museum verrezen. Kortom: een unieke locatie die zeer geschikt is voor de landelijke opening.

Het vertreksein voor de Nationale Verteldagen wordt om 12.00 uur door NOS-nieuwslezer Philip Freriks gegeven. Hij is een nationaal bekende tv-persoonlijkheid die in zijn jonge jaren slaaptreinconducteur in Parijs geweest. Zijn treinervaringen heeft Freriks opgetekend in het boek Gare du Nord. Met verhalen uit die bundel trad hij in theaters als verteller op. Theatermaker Wijnand Stomp zal de opening presenteren. De rest van de middag, tussen 13.00 en 17.00 uur, treden ruim vijftien professionele vertellers op diverse plekken in het Spoorwegmuseum op.

Ze vertellen een reisverhaal of verhaal uit een verre cultuur. Stichting Vertellen hoopt dat met deze landelijke opening op een centraal gelegen én sfeervolle plek het publiek in grote getale zal toestromen. Ieder die dat wil, kan kennis maken met de veelzijdigheid en het plezier van verhalen vertellen.

Het motto voor de Nationale Verteldagen 2006 luidt: Reis door je fantasie! Deze leus is zowel een vertrekpunt als een signaal aan iedereen om in (en dankzij) fantasie te gaan reizen. Een verhalenverteller neemt mensen mee naar hun eigen fantasie. Luisteraars kunnen even alles om zich heen vergeten en zich laten meevoeren naar een wereld vol verrassing, verwondering en avontuur. Zo kan men genieten van het landschap van de verbeelding dat door de verteller in beeldende taal geschetst wordt en door de toehoorder ingekleurd kan worden met zijn eigen fantasie.