Succes voor natuurbeheer met schaapskuddes

De 'gescheperde' schaapskuddes van De Eschhof, het beheerbedrijf van Henry Hoiting uit Appelscha, is een geziene gast op terreinen van lokale overheden, natuurbeheerders en particulieren. Deze zomer gaat het om vijf kuddes met 1500 Schoonebekers of Drentse heideschapen en vijf professionele herders. Aanstaande dinsdagochtend vertrekken uit Noordwolde (natuurterrein De Meenthe) twee grote kuddes richting Oldeberkoop. Vandaar gaan ze op weg naar de terreinen rond het Belvèdere Museum bij Heerenveen om voorlopig in Drachten te eindigen. Hier worden in opdracht van Landschapsbeheer Friesland de natuurstroken van de woonwijk De Drait en De Sanding begraasd.

"De inzet van deze levende vorm van natuurbeheer slaat aan", zegt Henry Hoiting. "Vrijwel alle gemeenten en natuurbeheerders zijn om en ook particuliere eigenaren van natuurterreinen tonen belangstelling. Niet alleen is het een prachtig gezicht en milieuvriendelijk, ook zorgen de schapen voor een ecologische verbinding tussen de verschillende natuurterreinen door de zaden en sporen die ze in hun vacht meenemen. Daar komt bij dat het terrein niet wordt beschadigd door zware machines, er geen lawaai is en geen milieubelasting. Bovendien zijn de kosten over het algemeen lager dan bij het gemechaniseerde natuurbeheer."

Duurzaam beheer
Belangrijke reden om voor deze vorm van landschapsbeheer te kiezen, is de flexibele wijze waarop de schaapskuddes kunnen worden ingezet in diverse soorten terreinen. Daardoor kan beter rekening worden gehouden met de begrazingsdruk van het terrein, het aantal graasdagen, jaargetijden (broedseizoen) en biotoopomstandigheden (bloeitijd van bijzondere planten). In Fryslân gaat het inmiddels om een fiks aantal kleine en grotere (natuur)terreinen van gemeenten, Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en Wetterskip Fryslân. Door landelijke LNV-subsidie (Instandhouding Gescheperde Schaapskuddes) neemt ook de belangstelling onder particulieren toe voor deze betaalbare methode van natuurbeheer. Ook in de provincie Drenthe (o.a. Groenstrook langs N391) en Overijssel (landgoed Vilsteren bij Ommen) grazen de kuddes van De Eschhof, die daarmee de grootste natuurbeheerder met schapen is in Noord-Nederland.

Publieksvriendelijk
Met de opdrachtgever worden de te beheren terreinen bekeken, natuurdoelen besproken en komt er vervolgens een eindadvies. Hierin worden meegenomen de hoeveelheid graasdagen en benodigde schapen, het tijdsbestek en de begrazingsopzet (vast of verplaatsbaar raster, met of zonder herder). Het effect is vrij snel zichtbaar, maar vooral in de opeenvolgende jaren zeer doeltreffend. Daarbij valt te denken aan de ontwikkeling van bijzondere vegetatie en bijbehorende fauna (vlinders, vogels en hagedissen) langs de ontstane schapendriften. Daarbij is natuurbeheer met schapen publieksvriendelijk, past het bij de cultuurhistorie in het landschap en is het attractief voor toeristen en recreanten.