Toezicht op TBS-ers fors uitgebreid

Het plan is een uitwerking van de kabinetsreactie op het rapport 'Tbs, vandaag over gisteren en morgen'. Voortaan kunnen tbs'ers na behandeling in de kliniek niet drie, maar maximaal negen jaar worden gevolgd. Ook komen er meer waarborgen om risico's bij het verlenen van verlof te vermijden.

Het kabinet reageert met dit kabinetsstandpunt op de aanbevelingen van de Tijdelijke commissie onderzoek tbs, die namens de Tweede Kamer onderzoek deed naar de praktijk van tbs in Nederland. De commissie stond onder leiding van het VVD-kamerlid Visser en presenteerde op 16 mei 2006 haar rapport.

De maatregelen maken het mogelijk tbs'ers na behandeling in de kliniek langer onder toezicht te houden en de behandeling in de kliniek verder te verbeteren. Het kabinet breidt ook de duur van de zogeheten tbs met voorwaarden verder uit, zodat ook bij personen die deze maatregel krijgen opgelegd, langer toezicht mogelijk is. De belangrijkste maatregelen zijn:

- De maximale duur van de voorwaardelijke beëindiging na behandeling in een tbs-kliniek wordt verlengd van drie naar maximaal negen jaar. Op die manier kunnen tbs-gestelden langer worden gecontroleerd op bijvoorbeeld medicijngebruik.

- De reclassering krijgt voortaan per half jaar standaard 120 uur per tbs-gestelde om toezicht op hem te houden vanaf het moment dat de dwangverpleging in de kliniek voorwaardelijk is beëindigd. Dat is nu nog 30 uur.

- De uitstroom uit de tbs-klinieken wordt verbeterd. Voor veel ex tbs-gestelden blijft psychologische of psychiatrische hulp noodzakelijk. Met de instellingen Geestelijke Gezondheidszorg (GGz) worden afspraken gemaakt over de opname en behandeling van ex tbs-gestelden.

- Voor de tbs-gestelden bij wie het recidive-risico onaanvaardbaar hoog blijft, worden 350 extra tbs-plaatsen gecreëerd. Ook komen er 700 plaatsen voor gedetineerden die forensische zorg behoeven.

- In 2007 start een meerjarig onderzoeksprogramma voor wetenschappelijk forensisch onderzoek. Er komt ook meer onderzoek naar risicotaxatie instrumenten, die gebruikt worden bij het beoordelen van een verlofaanvraag.

- De maximale duur van de sanctie tbs met voorwaarden wordt verlengd van vier naar maximaal negen jaar. Bovendien wordt het mogelijk een langere gevangenisstraf op te leggen in combinatie met tbs met voorwaarden. Maximaal vijf jaar gevangenisstraf in plaats van de huidige drie jaar.

- Verlofaanvragen worden voortaan ook inhoudelijk getoetst door een aparte afdeling op het Hoofdkantoor van de Dienst Justitiële Inrichtingen. Bij twijfel legt deze afdeling de verlofaanvraag voor aan een commissie van drie onafhankelijke psychiaters.

In het plan van aanpak worden ook maatregelen meegenomen met betrekking tot de forensische zorg in strafrechtelijk kader als uitwerking van een motie van het Eerste Kamerlid Van de Beeten. Het betreft een naadloze aansluiting tussen het justitiële systeem en het zorgsysteem wanneer tijdens of na afloop van de tenuitvoerlegging van een sanctie of maatregel zorg nodig is.

Het ministerie van Justitie zal in de toekomst zelf de benodigde zorg inkopen bij de zorginstellingen. Op die manier kunnen ook afspraken worden gemaakt over zorg die ook na een gevangenisstraf of tbs-maatregel noodzakelijk blijft. Het bedrag dat hiermee gemoeid is, wordt met ingang van 2007 overgeheveld van de VWS- naar de Justitie-begroting (213,8 miljoen structureel), zodat in dat jaar 437 miljoen euro beschikbaar is voor forensische zorg in strafrechtelijk kader. Dit bedrag loopt op tot 545 miljoen euro in 2011.