Ambtenaar kent eigen inkomensrisico’s niet

Veel ambtenaren lopen zo het risico op een substantiële inkomensdaling - tot zelfs onder het wettelijke minimumloon - als hen iets overkomt. Dit is het gevolg van de invoering van de wet WIA (Wet werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen), waarbij de focus ligt op werken naar vermogen.

Verzekeraar OHRA is geschrokken van deze cijfers en is inmiddels een voorlichtingscampagne gestart om ambtenaren ervan bewust te maken dat arbeidsongeschiktheid kan leiden tot een drastische daling van hun inkomen, zelfs tot beneden de minimuminkomensgrens.

“De WIA legt de nadruk op wat een werknemer nog wél kan in plaats van wat hij niet meer kan. Het idee is dat er vervolgens vervangend werk wordt gezocht dat de gedeeltelijk arbeidsongeschikte werknemer nog wel kan uitvoeren. Als dit echter in de praktijk niet lukt zijn daar grote financiële risico´s aan verbonden�, zegt Frank Elion, directievoorzitter van OHRA. “Wanneer iemand 65% tot 80% arbeidsongeschikt wordt verklaard en verder geen of onvoldoende werk weet te vinden, ontvangt hij een WGA Vervolguitkering welke ongeveer 50% van het minimumloon bedraagt. Bij een lagere arbeidsgeschiktheid ligt dit percentage nog lager. Zoals iedereen begrijpt heeft dat in de privé-sfeer grote gevolgen, want het lastenpatroon is daarop niet berekend.�

Volgens Elion, verkeren veel ambtenaren ten onrechte nog steeds in de veronderstelling dat ‘werken bij het Rijk’ een veilige haven biedt voor tegenslag in financiële zin. “Werken bij de overheid of onderwijs betekent vaak een uitgebreid pakket arbeidsvoorwaarden en zekerheden. Maar wanneer een ambtenaar of leraar arbeidsongeschikt wordt, krijgen ook zij met de WIA te maken. Met de komst van de WIA is de focus verschoven van inkomensondersteuning naar werk. Hierdoor is de kans groot dat bij gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid het inkomen daalt�. Mensen die minder dan 35% arbeidsongeschikt raken, krijgen van de overheid helemaal geen WIA uitkering. Uit de Arbodiensten & Zorg- en inkomensmonitor 2008 (Marketconcern) blijkt dat bijna een derde van de overheidsorganisaties (31%) aangeeft dat ze al te maken hebben gehad met werknemers die minder dan 35% arbeidsongeschikt werden beoordeeld. Dit terwijl slecht 6% van de overheidsinstellingen hiervoor een WIA-verzekering heeft afgesloten. Elion: “De cijfers wijzen uit dat een groot deel van de ambtenaren niet bekend is met dit risico.�

Succes herplaatsen is twijfelachtig

De constatering van de verzekeraar is in lijn met eerdere constateringen door het UWV. Dat gaf al eerder te kennen dat de WIA grote gevolgen zou kunnen hebben voor zieke medewerkers, omdat twijfelachtig is of werkgevers ook tijdens lage conjunctuur zieke medewerkers op alternatieve functies kunnen inzetten en ze zo buiten de WIA-poort kunnen houden. Elion: “Feitelijk geldt dat ook voor ambtenaren. De overheid zal namelijk grote moeite hebben om alternatieve functies te vinden voor ambtenaren die als gevolg van een arbeidshandicap niet meer geschikt zijn voor invulling van de eigen functie.�

Zelf inkomensdaling berekenen

OHRA is inmiddels een voorlichtingscampagne gestart. Op de site van de verzekeraar kunnen ambtenaren zelf hun inkomensdaling berekenen bij arbeidsongeschiktheid. Daarnaast heeft de direct writer OHRA het OHRA Inkomensgarantieplan in het leven geroepen om te voorkomen dat gezinnen onder het minimum moeten leven.