Impact persoonbeveiliging onderzocht

Dat zijn de belangrijkste aanbevelingen uit het onderzoek dat, in opdracht van de NCTb, onder leiding van prof. dr. B.P.R. Gersons van het AMC naar de psychosociale effecten van dreiging en beveiliging is verricht. Doel van de studie is om de begeleiding van bedreigde personen en hun naasten meer systematisch en volgens de laatste inzichten te kunnen uitvoeren.

Politici en andere gezagsdragers worden in toenemende mate bedreigd en beveiligd. Beveiligingsmaatregelen en de aanwezigheid van beveiligers kan van invloed zijn op hun leven. Persoonlijke begeleiding of ondersteuning kan dan wenselijk zijn. Aan die begeleidingskant wordt nog zelden aandacht besteed. Over de effecten van dreiging en beveiliging bestaat ook vrijwel geen literatuur. Om die reden is gekozen voor een literatuurstudie in combinatie met bevindingen uit interviews met personen die nu of in het verleden beveiligd werden en uit interviews met de beveiligers.

Bedreigingen kunnen worden gezien als een potentieel traumatische ervaring. Een belangrijk kenmerk van een traumatische ervaring is de aantasting van het gevoel van veiligheid. Het is echter ook denkbaar dat men geleidelijk aan meer last gaat krijgen van psychologische effecten, zoals blijvend verhoogde angst en bijvoorbeeld somberheid. Mensen reageren verschillend en ieder op een eigen manier op dreiging en beveiliging, ze hanteren zogenoemd verschillende copingstijlen. De kennis over coping biedt een handvat om de reactie van de bedreigde persoon en diens omgeving te karakteriseren. Bedreiging en beveiliging kunnen echter ook aanleiding geven tot het ontstaan van psychische en lichamelijke klachten met angstverschijnselen en soms tot ontregeling van de stemming. Slaap- en concentratieproblemen treden vaak op.
Doodsdreiging heeft ook tot gevolg dat opvattingen die iemand over het leven heeft aan de orde worden gesteld en kunnen wijzigen. Maar ook het denken kan soms ingrijpend beïnvloed worden door de stressvolle situatie. De taakuitoefening kan dan ondermijnd worden door vermoeidheid of doordat woede of angst over de situatie invloed gaat krijgen op opvattingen en zienswijzen.

Persoonsbeveiliging brengt een aanzienlijke beperking van de bewegingsvrijheid met zich mee. Hoewel het doel is om de beveiligde zijn privé- en maatschappelijke activiteiten te kunnen laten voortzetten, wordt de beveiligde onvermijdelijk gehinderd in het dagelijks functioneren. Alles moet van tevoren bedacht en overlegd worden. Bij hoge dreiging zijn permanent persoonsbeveiligers aanwezig en zijn woonvoorziening en vervoer aangepast. De persoonlijke leefruimte en vrijheid om zich te verplaatsen worden vaak behoorlijk ingeperkt.