OM: Lik-op-stuk rond de jaarwisseling

In alle arrondissementen worden in januari snelrechtzittingen gehouden en in de arrondissementen Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht worden daarnaast ook supersnelrechtzittingen voorbereid.

Het OM zal conform de aangepaste strafvorderingrichtlijn zwaardere straffen eisen. Behalve gevangenisstraf kan ook een straatverbod tijdens de volgende jaarwisseling worden opgelegd.

Het is de bedoeling zoveel mogelijk lik-op-stuk-beleid toe te passen als reactie op ongeregeldheden. Waar mogelijk zal, in afwachting van berechting door de rechter, voorlopige hechtenis gevorderd worden. Diegenen die tot een vrijheidsstraf worden veroordeeld zullen direct na de uitspraak die straf moeten uitzitten.

Het College van procureurs-generaal heeft de strafvorderingrichtlijn voor veel voorkomende gevallen van geweld tijdelijk aangepast zodat de officier van justitie hogere straffen kan eisen in strafzaken die voortkomen uit de jaarwisseling. Dat betekent dat de officier hogere geldboetes, hogere taakstraffen en vaker en hogere gevangenisstraffen zal eisen.

Strafeis rond jaarwisseling 75% hoger
Afgesproken is dat de eis in alle zaken van rond de jaarwisseling ongeveer 75% hoger zal zijn dan anders. Dat geldt bijvoorbeeld als er sprake is van openlijk geweld tegen goederen zoals het ingooien van ruiten of het omver trekken van een verkeersbord.

Strafeis hulpverlener 200% hoger
Is er sprake van geweld tegen een politieambtenaar, een hulpverlener of een andere functionaris als een buschauffeur of een gemeenteambtenaar, dan zal de strafmaat, die al sinds enige tijd met 100% verhoogd is, met nog eens 50% extra worden verhoogd.

In de praktijk betekent dit dat de strafeis in geval van geweld tegen functionarissen tijdens deze jaarwisseling ongeveer twee maal hoger is dan normaal. Naast supersnelrechtzittingen en ‘gewone’ snelrechtzittingen zullen er in januari themazittingen worden gehouden voor die zaken die niet via (super)snelrecht kunnen worden afgedaan.

Dat geldt voor feiten van geringere ernst of feiten waarvoor geen voorlopige hechtenis gevorderd kan worden. Personen die daarvan worden verdacht zullen tijdens de jaarwisseling worden aangehouden en direct een dagvaarding uitgereikt krijgen voor een politierechterzitting óf een uitnodiging voor een taakstrafzitting van het OM.

Supersnelrecht
Supersnelrecht betekent dat verdachten binnen de termijn van de inverzekeringstelling, dus binnen drie dagen, worden berecht. Het zal naar verwachting vooral gaan om feiten als openlijk geweld, vernielingen, brandstichting en geweld tegen personen met een publieke functie maar als zich andere feiten voordoen, kunnen deze ook op de supersnelrechtzitting worden gezet.

In verband met de korte termijn tussen aanhouding en behandeling ter zitting moet het gaan om bewijstechnisch gezien relatief eenvoudige zaken. OM, rechter en verdediging moeten tijdig kunnen beschikken over een compleet dossier. Dat betekent dat complexere zaken waarin aanvullend onderzoek nodig is (zoals bij grote ordeverstoringen) in het algemeen niet in aanmerking komen voor supersnelrecht.

De parketten Utrecht, Amsterdam, Rotterdam en Den Haag zijn voorbereid om op vrijdag 2 januari personen voor de rechter te brengen die verdacht worden ongeregeldheden te hebben veroorzaakt tijdens de jaarwisseling. Zaken die niet op die korte termijn zittingsklaar kunnen worden gemaakt, zullen op maandag 5 januari voor de rechter worden gebracht.

Gewoon snelrecht
Naast supersnelrecht bestaat ook nog het ‘gewone’ snelrecht. In alle arrondissementen zullen in januari snelrechtzittingen plaatsvinden. Snelrecht houdt in dat de verdachte die na inverzekeringstelling in bewaring wordt gesteld, binnen de bewaringstermijn van veertien dagen voor de politierechter moet verschijnen.

Signaal
Met de toepassing van het lik-op-stuk-beleid wil het OM het signaal afgeven dat gewelddadig gedrag niet wordt getolereerd en direct wordt afgestraft.