Onderzoek naar conditie alle 44.000 Vierdaagselopers

Tijdens de Vierdaagse zullen daarnaast 100 proefpersonen een ‘chippil’ slikken die hun lichaamstemperatuur meet. Tien militairen worden bovendien continu in de gaten gehouden: via hun mobiele telefoon wordt elke minuut hun lichaamstemperatuur doorgeseind naar een centrale computer.

Maria Hopman, hoogleraar Integratieve fysiologie aan de Radboud Universiteit Nijmegen, doet sinds de editie van vorig jaar in opdracht van het Vierdaagsebestuur langlopend onderzoek naar de fysieke gevolgen van Vierdaagselopen onder verschillende weersomstandigheden.

Dit jaar breidt ze dat onderzoek flink uit: om te beginnen krijgen deze week alle 44.000 deelnemers aan de Nijmeegse Vierdaagse een uitnodiging om een vragenlijst in te vullen over hun gezondheid, fitheid en leefwijze. ‘De resultaten daarvan moeten meer inzicht geven in de relatie tussen bewegen en gezondheid’, aldus Hopman.

‘Uit de gegevens van vorig jaar bleek al dat Vierdaagselopers, mensen in de leeftijd van 12 tot 92, niet per se heel gezonde, sportieve types zijn. 30 procent heeft enige vorm van ziektegeschiedenis, wat bijvoorbeeld in kan houden dat ze een hoge bloeddruk hebben, een hartinfarct achter de rug hebben of zelfs kanker hebben gehad. Niettemin: 92 procent van de deelnemers doet buiten de Vierdaagse ook veel aan sport en bewegen. Een klein percentage doet weinig aan sport – en slaagt er toch in om vier dagen achtereen 30 tot 50 kilometer te lopen. Hoe is dat te verklaren? Om daar achter te komen, willen we van zo veel mogelijk deelnemers weten hoe ze normaal gesproken leven, hoe ze zich voorbereiden en hoe gezond ze zijn.’

De ingevulde vragenlijsten worden direct online verwerkt, zodat nog vóór de start van de Vierdaagse, op 15 juli 2008, de resultaten van dit deelonderzoek bekend zijn.

Chippil
Tijdens de Vierdaagse worden daarnaast de lichaamstemperatuur en de vochthuishouding in de gaten gehouden van honderd geselecteerde proefpersonen – vorig jaar waren dat er nog 65. Deze wandelaars worden iedere dag voor en na het lopen gewogen. Ook wordt bloed afgenomen én de lopers slikken iedere dag een pil met een chip erin, die hun ‘kerntemperatuur’ meet. Om de vijf kilometer wordt deze temperatuur ‘opgenomen’ met een speciale recorder. De pil verlaat na 24 uur het lichaam.

Militairen via Bluetooth 'bewaakt'
Nieuw dit jaar is dat van een subgroep van tien militairen die de chippil ook zal slikken, hun gegevens met behulp van Bluetooth-technologie via hun mobiele telefoons elke minuut worden doorgeseind naar een centrale computer. Zo kan hun temperatuurverloop nog preciezer worden gevolgd.

Warmte en vocht
Het is belangrijk het verloop van de lichaamstemperatuur te volgen: als die blijft stijgen, of lang boven de 39 graden blijft, nemen de gezondheidsrisico’s toe. Zeker als de weersomstandigheden maken dat wandelaars niet gemakkelijk af kunnen koelen: warm weer met een hoge luchtvochtigheid dus, zoals in 2006 het geval was, toen twee wandelaars stierven en velen onwel werden.

Als bij een hoge lichaamstemperatuur ook nog de zoutbalans in het lichaam verstoord is, kan dat leiden tot bijvoorbeeld hartritmestoornissen (bij een te hoge zoutconcentratie) of hersenoedeem (bij een te lage zoutconcentratie).

Hopman: ‘Iedereen weet intussen wel dat je voor die balans voldoende moet drinken. Maar wát voldoende is, verschilt per persoon: uit de resultaten van vorig jaar blijkt dat de ene wandelaar twee liter vocht per dag tot zich moet nemen en een ander tien. Daar hebben we nog geen duidelijke verklaring voor. Dit jaar zullen we dan ook iets meer bloed afnemen, zodat we meer tests kunnen doen om meer inzicht te krijgen in dit mysterie.