Fundamenten uit 15e eeuw aangetroffen onder Hoofdwacht

De Hoofdwacht wordt op dit moment verbouwd voor de VVV. Na overleg tussen Monumentenzorg en Archeologie en verantwoordelijk wethouder Janco Cnossen is besloten tijdelijke vloerdelen over de gevonden fundamenten te plaatsen. Mocht op termijn blijken dat het zinnig is de vondst permanent zichtbaar te maken voor het publiek dan kan daar later nog toe besloten worden.

De deskundigen van Monumentenzorg en Archeologie hebben inmiddels - op basis van een eerste studie - al een theorie kunnen ontwikkelen over de herkomst van de fundamenten.

De fundamenten, in de vorm van een achtkant, zijn waarschijnlijk gelegd tussen 1450 en 1500. Die globale datering kan gedaan worden op basis van het formaat van de bakstenen in de fundering. Een belangrijke vraag is waar de aangetroffen fundamenten deel van uit hebben gemaakt.

Uit een historisch archiefstuk valt af te leiden dat het stadsbestuur op 27 april 1614 besloten heeft om in de hoek bij het Noorderportaal een nieuw wachthuis te bouwen. Dat indrukwekkende Noorderportaal is zelf waarschijnlijk in 1464 voltooid.

In datzelfde archiefstuk wordt tevens melding gemaakt van het afbreken van “die garffcaemmer en het winkeltgien�. De benaming garffcaemmer of gerfkamer is een verouderde term voor een sacristie. Een sacristie is een vertrek in of bij een kerk waar zowel het liturgische vaatwerk als de liturgische voorwerpen van textiel bewaard worden.

De sacristie wordt gekenmerkt door een vaste inrichting bestaande uit een ladenkast met daarin de gewaden, een lavabo, een sacristiebel en een kluis. Het vertrek wordt daarnaast gebruikt als kleedruimte voor de dienstdoende priesters, diakens en misdienaren.
Een sacristie is meestal te vinden in de buurt van het koor en kan aan de kerk gekoppeld zijn of door middel van een gang aan de kerk zijn verbonden. In Nederland zijn verschillende voorbeelden bekend van sacristies die aan drie zijden los staan van de kerk hebben gestaan.

In een ouder archiefstuk uit 1442 wordt melding gemaakt van de oprichting en instandhouding van een bibliotheek van geestelijke en kanoniekrechtelijke werken die aan de noordzijde van de Sint Michaelskerk moet hebben gelegen. Het is helaas niet bekend waar exact aan de noordzijde deze bibliotheek gesitueerd moet worden.

Op basis van de tot nu toe bekende historische gegevens is het heel goed mogelijk dat de fundamenten onderdeel uit hebben gemaakt van een in 1614 gesloopte sacristie. Deze sacristie kan overwelfd zijn geweest en bestaan hebben uit meerdere verdiepingen. Hierdoor kunnen bijvoorbeeld ook functies als bibliotheek of vergaderruimte samen met de functie van sacristie heel goed in één gebouw verenigd zijn geweest.