'Honing in plaats van antibiotica'

Dat honing wonden geneest door zijn antimicrobiële werking, is al langer gekend. Dat je biologisch actieve moleculen kunt toevoegen aan de honing om het genezingsproces te versnellen en wondinfecties effectiever tegen te gaan, is echter een nieuw concept. B-factory, een spin-off bedrijf van Plant Research International, onderdeel van Wageningen UR, maakt sinds enkele jaren medische producten op basis van honing. B-factory participeerde in een onderzoek van het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam en PRI om nog betere honingzalfjes te maken.

Snelheid
De Amsterdamse microbioloog Paul Kwakman onderzocht de toevoeging van bepaalde antimicrobiële peptiden aan honing. Dergelijke moleculen hebben een functie in het afweersysteem van planten en dieren, doordat ze bacteriën kunnen doden. Hij maakte een menselijk peptide na en gebruikte daarnaast een ontworpen peptide. Vooral die laatste leidde in de honing tot een snellere doding van bacteriën. 'Die snelheid is belangrijk', zegt Kwakman. 'In een vochtige wond zou honing dusdanig verdund kunnen raken dat ie niet meer effectief is. Daarom moet de zalf snel zijn werk doen.'

Antibiotica-resistent
De medicinale honing werkt minder goed dan gangbare antibiotica, maar werkt wel tegen antibiotica-resistente bacteriën zoals MRSA en ESBL E. coli. 'Steeds meer bacteriën raken resistent tegen steeds meer antibiotica', zegt Kwakman. 'Die toenemende resistentie is een grote zorg. Honing zou in de toekomst een alternatief kunnen zijn voor antibiotica voor behandeling van wonden.' Voorlopig kan B-factory de verrijkte medicinale honing nog niet toepassen. Voor de toelating van nieuwe medicijnen is veel aanvullend onderzoek nodig.

Nectar
De Wageningse onderzoeker Hans Helsper verkende een tweede route om betere medicinale honing te maken. Hij liet een aan tabak verwante plant een wondhelend peptide, humaan EGF, maken door het coderende gen in de plant in te bouwen. Dat peptide kwam daardoor in de nectar van de plant terecht. Bijen zetten deze nectar om in honing, met behoud van humaan EGF. Helsper stelde vast dat het werkzame peptide in de honing zat. 'Het principe werkt', zegt Helsper. De productie is echter te laag voor een goedwerkende honingzalf. Bovendien zijn de veiligheidsrisico's van dit gentechproduct nog niet onderzocht.