Ze ontwikkelden daarvoor een model dat gebaseerd is op de interactie tussen onze biologische kenmerken en de sociale omgeving. Gezicht, boodschap en situatie moeten overeenkomen.
Het model stelt dat succesvol leiderschap voor een groot deel afhankelijk is van lichaamskenmerken (met name het gezicht), de boodschap die de leider verkondigt en de omstandigheden waarin de leider beslissingen moet nemen. Uit het onderzoek blijkt dat voor succesvol leiderschap deze drie eigenschappen met elkaar overeen moeten komen. Het model laat bijvoorbeeld zien dat wanneer mensen grote dreiging ervaren, leiders met een mannelijk gezicht succesvol zijn als ze in hun boodschap die dreiging benadrukken. Een leider met een vrouwelijk gezicht daarentegen kan zich in dezelfde situatie juist beter als vredestichter profileren en in de boodschap duidelijk maken dat samenwerking in plaats van strijd de beste oplossing is.
Mannelijk gezicht door meer testosteron
Van de lichaamskenmerken is met name het gezicht belangrijk. Een mannelijk gezicht heeft stevige wenkbrauwen, een brede neus en kaaklijn en kleine lippen en ogen. Die kenmerken houden verband met een hogere hoeveelheid testosteron, wat eveneens verband houdt met dominanter en agressiever gedrag. Spisak: “Dat is mogelijk een reden dat we mannelijke lichaamskenmerken associëren met conflicten en oorlog en vrouwelijke gezichten met samenwerken en vrede.”
Helm en machinegeweer wegleggen
Het onderzoek werd deels gefinancierd door the United States Office of Naval Research Global (ONRG). Een belangrijk doel van het onderzoek was om een methode te vinden waarmee in conflictgebieden vreedzame samenwerking met de lokale bevolking teweeggebracht kan worden. “Ons model laat zien dat je dan beter niet kunt komen aanscheuren met een legerjeep vol zwaarbewapende soldaten,” zegt onderzoeker Brian Spisak. “In plaats daarvan kun je beter soldaten zonder vijandelijke lichaamskenmerken inzetten. Als zij tijdens de ontmoeting ook hun helm afzetten en hun machinegeweer opzij leggen neemt de waargenomen dreiging door de lokale bevolking af. Daardoor is de kans op vreedzame en succesvolle samenwerking een stuk groter.”
Model kan uitslag presidentsverkiezingen voorspellen
Samen met VU-collega Alexei Sharpanskykh ontwikkelde Spisak een kunstmatig intelligent model waarmee ze nauwkeurig de veranderingen in populariteit van de Amerikaanse presidentskandidaten in 2004 en 2008 konden nabootsen. Spisak: “Zo konden we met ons model verklaren waarom presidentskandidaat John McCain in 2008 rond de herdenking van 9/11 korte tijd populairder was dan Barack Obama, ongeacht de stijgende populariteit van McCain door ‘running mate’ Sarah Palin.
Het militaire imago en de meer mannelijke lichaamkenmerken van McCain sloten mogelijk aan bij het plotselinge gevoel van terreurdreiging rond de herdenking van 9/11. Maar een paar weken later ebde dat gevoel weer weg en klopte het totaalplaatje van McCain niet meer, waardoor Obama weer aan populariteit won met zijn boodschap ‘Change’. Met ons model konden we nauwkeurig voorspellen wie de verkiezingen ging winnen.”
