Piekerende kankerpatiënten functioneren slechter dan andere kankerpatiënten

Tot die conclusie komt NWO-onderzoeker Floortje Mols. De resultaten van het onderzoek van Mols zijn vorige week online gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Journal of Affective Disorders.

Medisch psycholoog Mols onderzocht het verband tussen het type persoonlijkheid en de gezondheidstoestand van ruim drieduizend kankerpatiënten. Uit haar studie blijkt dat patiënten met een zogeheten type D persoonlijkheid er aanzienlijk slechter aan toe zijn dan andere patiënten.

Een type D persoonlijkheid combineert twee normaal voorkomende persoonlijkheidskenmerken: negatieve affectiviteit (de neiging om negatieve emoties te ervaren) en sociale inhibitie (de neiging om jezelf of je emoties niet te uiten in het bijzijn van anderen).

Kankerpatiënten met de combinatie van deze tweepersoonlijkheidskenmerken rapporteerden een lagere algemene en mentale gezondheid en een slechter sociaal functioneren. Ook voelden zij zich vermoeider en minder vitaal dan de patiënten zonder type D persoonlijkheid. Tevens kwamen depressies vaker voor bij de type D persoonlijkheden. Deze verschillen tussen beide patiëntengroepen konden niet op een andere manier worden verklaard.

Extra aandacht

‘Het hebben van kanker lijkt een grotere invloed te hebben op het leven van mensen met een type D persoonlijkheid dan op dat van mensen met een andere persoonlijkheid’, licht Mols haar uitkomsten toe. ‘Bovendien praten patiënten met deze persoonlijkheid vaak niet over de symptomen die ze ervaren. Als je niet praat over je symptomen, kan een arts ze ook niet adequaat behandelen.’ Behandelaars zouden daarom extra aandacht moeten hebben voor kankerpatiënten met een type D persoonlijkheid, zegt Mols. ‘Meer doorvragen is vooral belangrijk.’

Uit eerder onderzoek was al gebleken dat hartpatiënten met een type D persoonlijkheid er slechter aan toe zijn dan andere hartpatiënten. Voor het eerst is nu aangetoond dat dit verband tussen persoonlijkheid en gezondheidstoestand ook opgaat voor patiënten met verschillende vormen van kanker.

Mols doet onderzoek met een Veni van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). De Veni-subsidie van 250.000 euro is bedoeld voor recent gepromoveerde wetenschappers en geldt als een belangrijke stap in een wetenschappelijke carrière. Het is een van de meest prestigieuze subsidies voor jonge, talentvolle onderzoekers. Mols is verbonden aan Universiteit Tilburg.

Het onderzoek werd uitgevoerd in samenwerking met het Integraal Kankercentrum Zuid in Eindhoven. In totaal namen 3080 patiënten deel, die tussen de nul en tien jaar geleden de diagnose baarmoederkanker, dikkedarmkanker, Hodgkin, non-Hodgkin of multipel myeloom (ziekte van Kahler) hadden gekregen. Van de ondervraagden hadden 572 patiënten een type D persoonlijkheid.