Start grootste militaire oefening Nederland sinds jaren

Van maandag 26 september tot vrijdag 7 oktober vindt in Noord-Nederland één van de grootste oefeningen sinds jaren plaats: Falcon Autumn. De commandanten van beide eenheden, brigadegeneraal Otto van Wiggen en commodore Theo ten Haaf blikken vooruit: ‘We laten zien waartoe we in staat zijn. Ook naar de buitenwacht.’

Grootschalige oefening
11 Luchtmobiele Brigade en het Defensie Helikopter Commando(DHC), onder operationele omstandigheden samenwerkend onder de naam 11 Air Manoeuvre Brigade (11 AMB), beoefenen tijdens Falcon Autumn gezamenlijk het geïntegreerde optreden van grondtroepen en helikopters.

Dat de oefening grootschalig is, is duidelijk. Toch is het niet ongewoon, vindt commandant 11 AMB brigadegeneraal Otto van Wiggen. “Door de inzet in Afghanistan is het even geleden dat we op deze schaal konden oefenen. Gelukkig komt het daar nu weer van. Falcon Autumn is bedoeld als test case voor de Combat Readiness Evaluation (CREVAL) eind 2012 waarmee we vormbehoud kunnen tonen in het air manoeuvre optreden. De Air Manoeuvre Brigade moet dan als brigade weer laten zien dat ze alle takken van sport van de air manoeuvre nog steeds beheerst”.

Het air manoeuvre optreden kent verschillende vormen. Vooral de air assault variant, waarbij infanteristen en gevechts- en transporthelikopters geïntegreerd met elkaar vechten, is complex.

Om vormbehoud te garanderen moet regelmatig met het personeel van het Defensie Helikopter Commando in de Air Manoeuvre Brigade worden geoefend. “Kennis van elkaars mogelijkheden en gezamenlijke procedures zijn van belang voor een snelle en veilige uitvoering van een operatie. Zetten de infanteristen hun mortieren in, terwijl Apaches vuursteun leveren? Dat moet duidelijk zijn afgesproken om elkaar geen gevaar te laten lopen”, schetst commodore Theo ten Haaf, commandant DHC en plaatsvervangend commandant 11 AMB. “We moeten sowieso blijven leren wat elkaars krachten en beperkingen zijn.”

Het gevecht wordt uiteindelijk altijd op de grond beslist, duidt Van Wiggen. “Het grondtactisch plan is altijd de basis voor de rest van de operatie.” Ten Haaf: “Van daaruit wordt alles bepaald en omheen gepland. Welke middelen hebben we ter beschikking om infanterie te vervoeren? Hoeveel waves zijn daarvoor nodig? Vechten de Apaches dichtbij of op grotere afstand mee?”

Leidend
In Fort Hood in de Verenigde Staten is het sinds dit jaar mogelijk voor luchtmobiele compagnieën om 5 keer per jaar met Chinooks en Apaches het air assault optreden te trainen. Van Wiggen: “Dat gaat tot niveau 4, het niveau van een versterkte compagnie. Oefenen op brigadeniveau is van een andere orde.”

Ten Haaf: “De air assault capaciteit is uniek in de wereld. Na de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk is Nederland leidend op dit gebied. Het is een specifiek en daarmee waardevol specialisme waarover de Nederlandse krijgsmacht beschikt.”

Zichtbaar
Met de oefening Falcon Autumn wordt de generieke gereedheid in het air manoeuvre optreden op brigadeniveau beproefd. Vanuit Schaarsbergen en het Militaire Luchtvaartterrein Deelen, de thuisbasis van 11 Luchtmobiele Brigade en het oefenvliegveld van het DHC, trekken eenheden binnen een brede strook richting Drenthe om daar het gebied rond Assen veilig te stellen.

Deze verplaatsing gaat zowel over de weg als door de lucht. Een groot deel van de acties vindt plaats buiten militaire oefenterreinen. Een centrale rol vormt de ‘verovering’ van het TT circuit Assen. Daar wordt vervolgens een tijdelijke basis gebouwd van waaruit stabilisatieoperaties worden uitgevoerd, waaronder sociale patrouilles die de omliggende dorpen ingaan.

Voordeel hiervan is dat de professionele inzet van de deelnemende eenheden van dichtbij merkbaar is voor bewoners van de noordelijke regio. In sommige gevallen kunnen ze zelfs deel uitmaken van de oefening, zoals bij roadblocks, waarbij auto’s doorzocht kunnen worden.

“Een noodzaak waar we ons voordeel mee doen”, zegt Van Wiggen. “Zoveel roleplayers op de been brengen, op deze schaal, is niet te doen. En bovendien: hoe reëler hoe beter. De interacties met echte burgers maakt de oefening veel realistischer voor onze militairen. De buitenwacht kan direct zien waartoe we in staat zijn.”

Stabiliteitsoperaties
Met het optreden in verstedelijkt gebied is in Afghanistan al veel ervaring opgedaan. Dat is ook een van de voornaamste verschillen met de vorige grote oefening van 11 AMB, Gainful Sword in Polen in 2003, schetst Van Wiggen.

“Het gaat niet langer alleen om het veroveren van een bepaald terreindeel, maar vooral ook de fase erna. Na de initial entry volgen stabiliteitsoperaties. Daarvoor is het gebruik van de Gemotoriseerde BaIle Group en de Zware Wapencompagnieën zo belangrijk. De plaatselijke bevolking moet vertrouwen krijgen in de militair. Onder meer door sociale patrouilles uit te voeren waardoor de bevolking inziet dat er blijvende veiligheid komt. Dat is een les uit 4 jaar inzet in Afghanistan. De overgang naar stabilisatie zit erin gebakken. De militair moet dan wel de knop omzetten van vechten naar vertrouwen geven. Ook het contact leggen met plaatselijke leiders (Key Leader Engagement), komt uitgebreid aan bod in de oefening.”

Het gebied waarin Falcon Autumn zich afspeelt is aanzienlijk. Niet zo vreemd, vindt Van Wiggen. “Met relatief weinig gevechtskracht kan de Air Manoeuvre Brigade een groot gebied bestrijken dankzij de inzet van helikopters, vliegtuigen en wielvoertuigen in de vorm van Bushmasters, Fenneks en Mercedes Benz sod- tops. Met name de inzet van de Gemotoriseerde BaIle Group en de Zware Wapencompagnieën, waar de 11 Luchtmobiele Brigade sinds kort over beschikt maken een verschil met 2003.”