Gemeente doet archeologisch duikonderzoek naar Romeinse brug

Doel is te kijken in welke toestand de restanten van de historische brug (palen en sculptuurresten) zich bevinden en dat vast te leggen.

Informatie voor beschermingsplan
Uit het onderzoek moet blijken hoe de toestand van de resten is. Daarnaast wordt gekeken of het onderzoeksgebied eventueel uitbreiding behoeft. Hiervoor vindt een verkenning in de richting van de Jekermonding plaats om enkele eerder geconstateerde aandachtsgebieden op de bodem nader te onderzoeken. De resultaten van dit onderzoek geven informatie voor een plan om verdere aantasting van het monument tegen te gaan.

Wethouder archeologie Gerdo van Grootheest: “Ik vind het belangrijk dat we aandacht hebben voor ons historisch erfgoed, ook onder water. Met dit onderzoek zien we hoe de historische brug er nu bij ligt. Op basis daarvan kunnen we bepalen of er maatregelen nodig zijn om de brug te beschermen.”

Oudste brug van Maastricht
De Romeinse brug is een onderdeel van de Romeinse heerbaan van Bavay naar Keulen, de zogenaamde Via Belgica. Maastricht dankt zijn ontstaan als nederzetting aan de doorwaadbare plaats in de Maas. Al in de 1e eeuw na Christus werd hier door de Romeinen een houten brug gebouwd, die na enkele reparaties en aanpassingen, in de 4e eeuw werd vervangen door een brug met stenen peilers en een houten wegdek. Volgens de legende bleef deze brug in gebruik tot in 1275 toen de brug instortte en er een nieuwe brug 150 meter verder noordelijk gebouwd werd, op de plaats van de huidige Servaasbrug. Naast de 4e eeuwse Romeinse brug van Cuijk is de brug in Maastricht de enige bekende brug uit die periode over de Maas.

Unieke karakter
Van deze verschillende fases van Romeinse bruggen liggen er nog steeds restanten van peilers op de Maasbodem. Het gaat hierbij om houten palen van de peilerconstructie en stenen vulmateriaal van de peilers. Dit vulmateriaal is voor een groot deel hergebruikt Romeins beeldhouwwerk van godenpeilers en grafmonumenten. In 1963/1964 werden bij baggerwerkzaamheden al resten hiervan aangetroffen.

Diverse onderzoeken door archeologische duikers in de jaren ‘90 en 2000 hebben het unieke karakter van dit bouwwerk aangetoond. Er werd echter ook geconstateerd dat de resten onderhevig zijn aan degradatie door de stroming van de Maas. Hierdoor komen de grotendeels houten resten vrij te liggen en komen bloot te staan aan de destructieve kracht van het schurende water. De houten palen vergaan en het beeldhouwwerk wordt sterk afgesleten. Met dit onderzoek wil de gemeente inzichtelijk maken hoe de brug beschermd kan worden.