Kansloze mbo-studies geschrapt door minister Van Bijsterveldt

Slim sturen

Van Bijsterveldt: ‘Overheid, onderwijsinstellingen en bedrijfsleven gaan samen slim en stevig sturen in het opleidingsaanbod van mbo’s. Zo zorgen we dat ook in de toekomst afgestudeerde vakmensen ook werkelijk aan de slag kunnen én dat ons bedrijfsleven zoveel als mogelijk kan rekenen op de beschikbaarheid van voldoende en goed opgeleide arbeidskrachten. Door concentratie en intensivering van opleidingen kunnen we de kwaliteit van opleidingen op peil houden en zelfs verbeteren, ook als leerlingenaantallen door demografische ontwikkelingen teruglopen.’

Arbeidsmarktkansen opleidingen

Sinds 1996 mochten mbo-instellingen, binnen wettelijke kaders, zelf bepalen welke opleidingen zij aanbieden. De gedachten was dat mbo’s zelf de behoefte in hun eigen regio het beste kennen. Dit systeem blijkt in de praktijk voor- en nadelen te hebben. Op zich nam het aanbod van opleidingen en het aantal studenten de laatste jaren toe.

Echter, momenteel stabiliseert het aantal studenten en in sommige regio’s neemt het zelfs af. Minder studenten per opleiding per instelling leidt tot minder financiële ruimte voor investeringen in de kwaliteit van de opleiding. Een ander nadeel is dat door concurrentie tussen mbo’s bepaalde populaire opleidingen met een beperkt arbeidsmarktperspectief te veel worden aangeboden, waardoor afgestudeerden maar moeizaam een baan vinden die bij hun studie aansluit.

Studenten moeten daarom minder de mogelijkheid krijgen om mbo-studies als artiest of dierverzorging te doen, waarmee ze kansloos zijn op de arbeidsmarkt. Aan de andere kant komt er meer ruimte voor kleine specialistische technische opleidingen als horlogemaker of restauratiestukadoor, waar wel vraag naar is.

Licentiesysteem

Daarom stelt het kabinet in de brief aan de Kamer aanvullende maatregelen voor. Deze maatregelen laten gezonde onderlinge concurrentie tussen onderwijsinstellingen in takt, maar gaan tegelijk ongezonde versnippering van het opleidingsaanbod tegen. Mbo’s gaan allereerst op regionaal niveau samen het gesprek aan over een optimaal opleidingsaanbod. Zij maken onderling afspraken over een doelmatig opleidingenaanbod in de regio.

Daarbij kunnen zij opleidingen met elkaar uitwisselen, of concentreren als zij niet doelmatig zijn. Via een escalatiemodel en een licentiesysteem krijgt de overheid in ultimo grip op het opleidingsaanbod en kan ingrijpen als de instellingen er in hun regio niet uitkomen. Instellingen krijgen opleidingen alleen bekostigd na toestemming van de minister van OCW.

Databank

De Dienst Uitvoering Onderwijs gaat een landelijke databank opzetten waarin alle beschikbare informatie wordt samengebracht en waar vervolgens onder meer scholen, branches en UVW uit kunnen putten.

Studiebijsluiter

Voor jongeren die een mbo-opleiding willen kiezen komt op basis van de gegevens in de databank een studiebijsluiter beschikbaar zodat zij beter het toekomstperspectief van een studie kunnen inschatten. Denk hierbij aan informatie over de latere kans op een baan, het niveau van de opleiding, hoe lang het zoeken naar een baan kan duren en het gemiddelde startsalaris.