Minder geld in de huishoudportemonnee

‘Een steeds groter deel van wat in Nederland verdiend wordt komt huishoudens op een andere manier ten goede, namelijk in de vorm van collectieve zorguitgaven en toekomstige pensioenaanspraken. Daarnaast heeft het bedrijfsleven zijn inkomensaandeel weten te vergroten’, aldus de DNB.

Men zou verwachten dat over een langere periode bezien de ontwikkeling van het inkomen van Nederlandse huishoudens ongeveer gelijk is aan die van de productie. Als het Nederlandse bruto binnenlands product (bbp) toeneemt, valt er immers meer inkomen te verdelen onder iedereen die daaraan heeft bijgedragen, zoals huishoudens.

In de afgelopen twee decennia is de ontwikkeling van het beschikbare inkomen van huishoudens, gecorrigeerd voor inflatie, echter sterk achtergebleven bij de ontwikkeling van het bbp.

Per hoofd van de bevolking lag het reëel beschikbare inkomen van huishoudens in 2012 maar net iets hoger dan in 1997. Zo beschouwd is de koopkracht per inwoner dus in 15 jaar nagenoeg niet toegenomen. Na de kredietcrisis is ook het bbp per hoofd van de bevolking flink afgenomen. In reële termen werd per inwoner vorig jaar ongeveer evenveel geproduceerd als in 2006.

Van wat we in Nederland met z'n allen verdienen, komt dus een steeds groter deel niet meer in de huishoudportemonnee terecht. Vormde het beschikbare inkomen van huishoudens in 1992 nog ruim 54% van het bbp, vorig jaar lag dat aandeel op krap 45%. Als het aandeel sinds 1992 niet zou zijn afgenomen, dan was het beschikbare inkomen van huishoudens in 2012 EUR 60 miljard hoger geweest.

Zorgkosten en pensioenpremie
Al met al is het aandeel van het bbp dat terechtkomt in de huishoudportemonnee de afgelopen twintig jaar substantieel gedaald. Dit hangt in belangrijke mate samen met extra zorguitgaven en hogere pensioenpremies, die uiteindelijk ook weer ten goede komen aan huishoudens. Zij zijn dus minder slecht af dan het lijkt.