'Wat als…? Wat als de vakantie een dag later was begonnen? Wat als het vliegtuig vertraging had gehad?
Wat als ik straks wakker word en het blijkt allemaal een boze droom te zijn geweest? Dames en heren, en vooral u, familieleden en vrienden van de slachtoffers: wie heeft het zich na 17 juli niet afgevraagd? Wat als?
Het is een vraag zonder antwoord
Een vraag die zich opdringt en die meteen machteloos maakt. Want er is geen ‘wat als’. Er is alleen de harde realiteit van 298 doden 196 van hen waren Nederlands. Hun levens blijven voor altijd onvoltooid. Hun stemmen worden niet meer gehoord. Hun aanwezigheid, hun talenten, hun vriendschap en hun liefde – het is van u weggenomen. Zomaar ineens.
Op 17 juli 2014 werd een onbezorgd ‘tot ziens’ een abrupt vaarwel. Zomaar ineens. Zomaar ineens waren ze voorgoed op reis: de 298 kinderen en kleinkinderen, vaders en moeders, broers en zussen, opa’s en oma’s, echtgenoten en vrienden van vlucht MH17', aldus het eerste deel van de toespraak van premier Rutte.
De officiële ceremonie en de daaropvolgende informele bijeenkomst worden bijgewoond door ruim 1600 nabestaanden, onder wie tientallen nabestaanden uit het buitenland. Ook komen er ongeveer 150 familierechercheurs en een groot aantal begeleiders van Slachtofferhulp Nederland.
De ceremonie is vormgegeven op basis van ideeën en wensen van de nabestaanden. Zij hebben een centrale plaats tijdens de herdenking. Drie nabestaanden zullen het woord nemen en één nabestaande draagt een gedicht voor. Een belangrijk onderdeel is het noemen van de namen van alle 298 slachtoffers door ruim dertig nabestaanden.
Erehaag van bloemen
Voor de ceremoniezaal staan twee lange en hoge wanden opgesteld, waarop de namen van alle slachtoffers staan. Nabestaanden en genodigden kunnen daar een bloem achterlaten. Zo ontstaat een erehaag van bloemen.
Toespraak minister-president
Namens de regering spreekt minister-president Mark Rutte. Jacobine Geel sluit het inhoudelijke deel van het programma af. Maartje van Weegen is ceremoniemeester. De ceremonie wordt muzikaal verzorgd door het Radio Filharmonisch Orkest, het Groot Omroepkoor en het Nationaal Kinderkoor. Tevens zijn er bijdragen van Marco Borsato, Lenette van Dongen, Douwe Bob en Glennis Grace.
Foto's van slachtoffers
Aan het einde van de ceremonie wordt op een wand in de ceremoniezaal een collage geprojecteerd van foto’s van de slachtoffers die hun nabestaanden hebben ingezonden.
Koninklijk Huis
Naast Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima zijn Prinses Beatrix, Prinses Margriet en prof.mr. Pieter van Vollenhoven aanwezig in de RAI. Tevens zijn de meest betrokken leden van het kabinet, voorzitters en leden van de Eerste en Tweede Kamer, ambassadeurs van landen waar slachtoffers vielen, aanwezig. Andere genodigden zijn de burgemeesters van plaatsen waar slachtoffers te betreuren zijn. Staatshoofden van andere landen zijn niet aanwezig.