zaterdag, 29. november 2014 - 16:15 Update: 29-11-2014 20:46

Verplicht vrijwilligerswerk vergroot afstand tot arbeidsmarkt

Verplicht vrijwilligerswerk vergroot afstand tot arbeidsmarkt
Foto: Archief FBF
Amsterdam

Met verplicht vrijwilligerswerk wil de overheid bijstandontvangers dichterbij de arbeidsmarkt brengen. Het tegenovergestelde wordt echter bereikt, omdat mensen zich op termijn hechten aan vrijwilligerswerk en het maatschappelijk belang boven hun persoonlijk belang gaan stellen.

Dit concludeert Thomas Kampen in zijn promotieonderzoek aan de Universiteit van Amsterdam.

Als het aan de overheid ligt, moet deelnemen aan vrijwilligersactiviteiten de afstand tot de arbeidsmarkt verkleinen en bijdragen aan het verantwoordelijk maken van bijstandsontvangers. Maar bijstandscliënten die vrijwilligerswerk doen, vinden zelden een betaalde baan. 

Verplicht vrijwilligerswerk

Kampen onderzocht wat het voor mensen in de bijstand betekent om - meer of minder - verplicht vrijwilligerswerk te doen. Dat deed hij in de Nederlandse context van de overgang van verzorgingsstaat naar participatiesamenleving. Aan de hand van diepte-interviews met bijstandsontvangers in vijf gemeenten (Amsterdam, Eindhoven, Leeuwarden, Nijmegen en Zaanstad) keek Kampen hoe vrijwilligerswerk bijdraagt aan empowerment en employability. De vijf steden voeren sinds 2007 actief beleid om bijstandscliënten aan te zetten tot vrijwilligerswerk, variërend van verplichten met kans op sanctie bij weigering (Amsterdam) tot belonen met premie (Nijmegen). 

Het merendeel van de geïnterviewden gaf aan het verlies van een betaalde baan als persoonlijk falen te ervaren, waardoor ze zelf lage verwachtingen hadden van hun kansen om door vrijwilligerswerk een betaalde baan te krijgen. De nieuwe contacten en taken in het vrijwilligerswerk gaven hen hoop, maar die hoop nam vervolgens af door gebrek aan perspectief.

Ontbreken begeleiding

‘Op het moment dat de bijstandscliënten klaar zijn voor een volgende stap, ontbreekt begeleiding en bemiddeling. Hierdoor slaan ze hun kamp op in de vrijwilligersfunctie en wordt het vrijwilligerswerk een vluchtheuvel om te ontsnappen aan de arbeidsmarkt’, licht Kampen toe. ‘Het is zelfs zo dat de positieve aspecten van het vrijwilligerswerk de afstand tot de arbeidsmarkt vergroten. Dat komt doordat de bijstandsontvangers vaak meer zin of betekenis toekennen aan hun vrijwilligerswerk dan aan betaald werk. Daarbij koesteren ze de ontspannen sfeer die naar hun idee in een betaalde baan vaak ontbreekt, en identificeren ze zich steeds meer met hun status van vrijwilliger.’ Omdat bijstandscliënten zich hechten aan het maatschappelijk belang van vrijwilligerswerk, is erkenning van hun persoonlijk belang een voorwaarde om tot betaald werk te komen.

Categorie:
Provincie: