dinsdag, 6. oktober 2015 - 9:33

Offshore vennootschappen spelen een belangrijke rol bij financieel-economische criminaliteit

Offshore vennootschappen spelen een belangrijke rol bij financieel-economische criminaliteit
Foto: Archief FBF
Tilburg

Offshore vennootschappen spelen een belangrijke rol bij financieel-economische criminaliteit in Nederland, hoewel de omvang van daarvan niet met zekerheid kan worden vastgesteld.

Het gebruik van offshore vennootschappen is ook doorgedrongen in de vastgoedsector. Dat blijkt uit het proefschrift van Jan van Koningsveld, die op 7 oktober promoveert aan Tilburg University.

Ondanks nieuwe financiële wetgeving is de vraag naar financiële verhullingsproducten en diensten onverminderd groot. De offshore wereld bloeit als nooit tevoren. Omdat het onderwerp nauwelijks structurele aandacht krijgt van overheden en opsporingsdiensten, onderzocht Jan van Koningsveld de offshore wereld in het algemeen en de offshore vennootschap in het bijzonder. In zijn proefschrift beschrijft hij als eerste de wijze en schaal waarop misbruik van offshore vennootschappen plaatsvindt.

Kwart banktegoeden offshore

Uit het onderzoek van Van Koningsveld komt naar voren dat de offshore dienstverleningssector er wereldwijd in slaagt om vermogen, identiteiten en geldstromen aan het oog van Belastingdiensten, andere toezichthouders en opsporing te onttrekken. Dit gebeurt op een schaal die qua omvang van de bedragen ongekend is. In totaal stond eind 2013 ongeveer 5.565 miljard euro offshore bij verschillende bankinstellingen. Dat is ongeveer een kwart van de totale wereldwijde banktegoeden. Het is aannemelijk dat dit offshore vermogen geheeld of gedeeltelijk niet bij de belastingdienst is aangegeven in het woonland van de bezitter.

Vastgoedsector

In Nederland lijken offshore vennootschappen een belangrijke rol te spelen bij financieel-economische criminaliteit, hoewel de omvang niet met zekerheid kan worden vastgesteld. Het gebruik van zulke vennootschappen is doorgedrongen in de vastgoedsector, vooral in relatie met georganiseerde (drugs)-criminaliteit en economische misdaad. Uit cijfers van het kadaster blijkt dat eind 2013 offshore vennootschappen voor in totaal 5,3 miljard aan vastgoed hebben geïnvesteerd.

Ook stijgt zowel het aantal als de grootte van aangehouden vermogens van particulieren met een vrij besteedbaar inkomen van meer dan 1 miljoen dollar. Naarmate het vermogen hoger wordt, wordt er ook relatief meer offshore geplaatst. Eind 2013 waren er ongeveer 173.000 vermogende particulieren in Nederland met een gezamenlijk vermogen van 437 miljard. Ongeveer 1/3 hiervan zou offshore zijn geplaatst.

Verder blijkt uit het onderzoek dat in 54% van alle strafrechtelijke onderzoeken offshore vennootschappen zijn betrokken. Bovendien valt op dat het OM vrijwel nooit tot vervolging van offshore vennootschappen overgaat.

Aandacht en aanpak

Ondanks het omvangrijke en structurele belang van de offshore bestaat er nog steeds weinig aandacht voor dit onderwerp. Een integrale offshore visie ontbreekt en er zijn onvoldoende betrouwbare gegevens op grond van waarvan ontdoken belastingverplichtingen of verborgen misdaadgelden in kaart kunnen worden gebracht die te herleiden zijn op misbruik van offshore vennootschappen. Daarom pleit Van Koningsveld voor meer kennisontwikkeling die bijdraagt aan het voorkomen en bestrijden van misbruik, bijvoorbeeld door het instellen van een landelijke kenniscentrum.