Opmerkelijk is dat patiënten in de spreekkamer van de huisarts na de eeuwwisseling minder aan het woord zijn dan in 1986. Voor een grote groep blijft mondigheid dus moeilijk. De vraag is of ze hierin ondersteund kunnen worden en mondigheid als het ware kunnen leren.
Afhankelijk
Patiënten willen niet lastig gevonden worden, en dat blijkt ze te belemmeren. Kennelijk wordt de arts-patiëntrelatie nog steeds gekenmerkt door ongelijkheid en afhankelijkheid. Daarnaast hebben patiënten vaak het gevoel dat er te weinig tijd is en vergeten ze belangrijke onderwerpen of vragen te bespreken, durven ze de arts niet te onderbreken of denken ze dat bijvoorbeeld psychosociale problemen niet thuishoren in het gesprek met de dokter.
Trainingen voor patiënten
Uit een onderzoek onder lymfklierkankerpatiënten blijkt wel dat veel patiënten na verloop van tijd steeds beter voorbereid in gesprek gaan met de arts en daarin verschillende fases doorlopen met bijbehorende barrières. Er zijn inmiddels ook verschillende trainingen ontwikkeld voor patiënten om beter beslagen ten ijs op consult te komen. Het NIVEL test momenteel een online communicatie-interventie voor patiënten (PatientTIME). En in het AMC wordt onderzoek gedaan naar een ‘Vragenhulp’ (Question Prompt List) voor patiënten met kanker.