Lucas van Eijk en Peter Pickkers publiceerden hier op 27 augustus over in Blood, het gezaghebbende tijdschrift van de Amerikaanse Vereniging voor Hematologie.
Bloedarmoede treedt op wanneer er een tekort is aan rode bloedcellen. Het lichaam van een patiënt met bloedarmoede krijgt onvoldoende zuurstof, doordat er minder rode bloedcellen zijn die het ijzerrijke eiwit hemoglobine kunnen transporteren. Als gevolg van dit zuurstoftekort kunnen symptomen zoals zwakte en vermoeidheid optreden. De meest voorkomende vorm van bloedarmoede bij patiënten in het ziekenhuis is ontstekingsgerelateerde bloedarmoede. Deze aandoening ontstaat als een immuunrespons wordt geactiveerd als gevolg van ziekte of een infectie. Door de reactie van het immuunsysteem vindt er een verhoogde uitscheiding van het hormoon hepcidine plaats, waardoor de hoeveelheid ijzer die beschikbaar is in het bloed afneemt. Veel patiënten krijgen bloedarmoede omdat ijzer nodig is voor de aanmaak van rode bloedcellen in het beenmerg.
Bloedarmoede bestrijden
Het bestrijden van de onderliggende aandoening of infectie is momenteel de enige behandelmethode voor ontstekingsgerelateerde bloedarmoede. Lucas van Eijk en zijn collega’s onderzochten aanvullende mogelijkheden voor patiënten bij wie de ontsteking moeilijk te behandelen is, of bij wie de oorzaak van de ontsteking onbekend is. Bij het ontwikkelen van nieuwe behandelingen van bloedziekten richtten de onderzoekers zich op hepcidine, aangezien dit hormoon een centrale rol in de ijzerregulatie speelt. In dierstudies is de hepcidineremmer lexaptepid effectief gebleken bij het behandelen van ontstekingsgerelateerde bloedarmoede. Hepcidine wordt geïnactiveerd door lexaptepid, waardoor het ijzertransport naar het bloed gehandhaafd blijft.
Onderzoek met vrijwilligers
De onderzoekers zorgden op veilige wijze voor een tijdelijke vorm van ontstekingsgerelateerde bloedarmoede bij 24 gezonde volwassen mannelijke vrijwilligers om de werking van lexaptepid bij mensen te kunnen bestuderen. De deelnemers kregen lexaptepid of een placebo toegediend. Ze kregen een lage dosis endotoxine, een bestanddeel van de celwand van de Escherichia coli (E. coli) bacterie, zodat er op gecontroleerde wijze een ontstekingsreactie teweeg werd gebracht. Na dertig minuten kregen ze lexaptepid of een placebo toegediend. Bij de groep die de placebo had gekregen was de hoeveelheid ijzer in het bloed na negen uur afgenomen. In de andere groep kon deze afname worden voorkomen door de behandeling met lexaptepid.
De onderzoekers toonden tevens aan dat er geen averechtse effecten van lexaptepid op de immuunrespons optraden. “Het is bemoedigend dat bij gezonde vrijwilligers met behulp van lexaptepid adequate ijzerspiegels in het bloed werden gehandhaafd zonder dat de immuunrespons werd onderdrukt”, aldus dr. Lucas van Eijk, “We verwachten dat deze nieuwe therapie met verder onderzoek tot een aanzienlijke verbetering van de kwaliteit van leven kan leiden bij chronisch zieke patiënten.”