Dat blijkt uit het nieuwe praktijkonderzoek ‘Nederlandse bankgroepen en scheepsslopen’ van de Eerlijke Bankwijzer. De meeste banken ontlopen hun verantwoordelijkheid voor arbeidsrechten en milieuaspecten bij de ontmanteling van zeeschepen.
Veel slopers komen om
In 2010 werden wereldwijd ruim 1300 schepen gesloopt, waarvan ruim de helft in Pakistan, Bangladesh en India. Dit gebeurt bijna altijd onder zeer slechte omstandigheden. De werknemers maken lange dagen voor te lage lonen en genieten nauwelijks bescherming. De onveiligheid is een van de grootste problemen, onder andere omdat er veel gevaarlijke stoffen uit de schepen vrij komen tijdens de sloop.
In 2012 zijn alleen al in Bangladesh acht slopers omgekomen. Astrid Kaag van FNV Mondiaal: “Ik ben op de scheepssloperij in Mumbai, India, geweest, het is de hel op aarde. Gigantische schepen worden gewoon het strand opgevaren, waarna duizenden mannen en kinderen praktisch met de hand de boel demonteren.”
Banken willen verbetering
Vijf banken hebben de afgelopen vijf jaar een of meer zeescheepvaartbedrijven gefinancierd die in deze landen een kleine 150 zeeschepen lieten slopen: ABN Amro, Friesland Bank, ING, NIBC en Rabobank. De banken screenen de financieringsaanvragen op duurzaamheid. Vier banken voeren ook gesprekken met het bedrijf maar niet altijd komt de sloop daarin aan bod.
Geen enkele bank legt afspraken vast in overeenkomsten. Positief is dat ABN Amro betrokken is bij een initiatief voor duurzame scheepssloop (Sustainable Shipping Initiative). Ook melden enkele banken dat het onderzoek van de Eerlijke Bankwijzer hen heeft geholpen manco’s in het systeem op te sporen die ze zullen verhelpen. ING en Rabobank hebben toegezegd hun instrumenten te verbeteren.
Van Lanschot geeft juiste voorbeeld
De bankgroepen ABN Amro, AEGON, Delta Lloyd, ING Groep, Rabobank Groep, SNS Reaal en Van Lanschot hebben bovendien vermogensbeheerders die in aandelen of obligaties beleggen van zeescheepvaartbedrijven.
Delta Lloyd weigerde — ondanks een omvangrijke investering in de scheepvaart - aan dit onderzoek mee te werken. De vermogensbeheerders doen het over de hele linie slecht. De screening brengt meestal de problemen in de scheepssloop niet aan het licht. De enige uitzondering is Van Lanschot. Deze bank voert gesprekken, maakt concrete afspraken met bedrijven en scoort daarmee een mooie 4.
De Eerlijke Bankwijzer roept ook de andere banken op concrete afspraken te maken over verantwoord slopen.
