Op de tweede plaats komen de kosten voor hart- en vaatziekten met 8,3 miljard aan uitgaven. Dit meldt het RIVM op basis van eigen onderzoek donderdag op de site. Het totale bedrag dat volgens berekeningen van het CBS in 2011 aan zorg en welzijn is uitgegeven bedraagt 89 miljard. Het omvat alle medische zorguitgaven, zowel via de VWS begroting collectief gefinancierde zorg (basisverzekering, AWBZ, totaal 64 miljard) als de privaat gefinancierde (aanvullende verzekeringen, eigen betalingen), maar ook uitgaven door andere overheden, burgers en bedrijven. Niet opgenomen zijn kosten van mantelzorg en indirecte zorgkosten, bijvoorbeeld door ziekteverzuim In vergelijking met 2007 zijn de zorgkosten met 4,7 procent gestegen.
Een kwart van de stijging is toe te schrijven aan vergrijzing en bevolkingsgroei door toegenomen levensverwachting. Zo'n 60 procent van de groei komt doordat er meer patiënten zijn en omdat medische technieken steeds beter worden, concludeert het RIVM.
Snelle stijgers
Relatief snel gestegen zijn de kosten voor kanker, ziekten van zenuwstelsel en zintuigen en stofwisselingsziekten. Omdat deze ziekten vooral bij ouderen optreden, is het effect van vergrijzing en toename van de levensverwachting op de zorguitgaven hier sterker dan bij andere ziekten. Bovendien zijn voor ziekten in deze groepen de laatste jaren veel nieuwe, relatief dure medicijnen ter beschikking gekomen, die inmiddels breed worden toegepast binnen de behandeling. Door de toegenomen levensverwachting van patiënten met ziekten in deze groepen, neemt ook het beroep op thuiszorg toe. Een deel van de stijging tussen 2007 en 2011 voor deze ziekten is een gevolg van een verbeterde toewijzing van poliklinische zorg en diagnostische verrichtingen (scans en dergelijke) binnen de studie. Bij stofwisselingsziekten speelt ook de komst van de ketenzorg voor diabetes een rol, wat tot een verhoging van de uitgaven op de korte termijn leidt.
Top-10 ziekten
De ziekte met de hoogste uitgaven in 2011, 6,8 miljard euro, is ‘verstandelijke handicap’, onderdeel van de hoofdgroep ‘psychische stoornissen’. Dit komt vooral doordat een deel van deze groep in een instelling woont en deze woonkosten tellen ook mee. Ditzelfde geldt ook voor de één na duurste ziekte, ‘dementie’, met 4,8 miljard euro. Dit is bovendien een ziekte die vooral op hoge leeftijd voorkomt, en het aantal hoogbejaarden neemt door stijgende levensverwachting sterk toe. Op de derde plaats staan symptomatische klachten (hoesten, pijn op de borst etc.) waarbij (nog) geen diagnose is vastgesteld. De kosten voor deze groep, 3,6 miljard, zijn gedaald in 2011, omdat de registratie van diagnoses in poliklinische ziekenhuiszorg is verbeterd.
Geslacht, leeftijd en kosten
Mannen maakten in 2011 gemiddeld 4.760 euro zorgkosten per jaar, vrouwen 5.760. Het verschil is grotendeels te verklaren doordat de kosten van zwangerschap aan vrouwen wordt toegedeeld en omdat vrouwen langer leven. Per hoofd van de bevolking zijn de kosten het hoogst voor pasgeborenen en voor ouderen.Bij pasgeborenen vanwege de zorg rond de bevalling, bij ouderen omdat zij relatief vaak meerdere aandoeningen hebben. Bij hoogbejaarden speelt ook een rol dat zij relatief vaak institutioneel wonen en ook hun woonkosten – deel van de AWBZ - opgenomen zijn in de zorguitgaven. Opvallend is dat de kosten voor jongeren per hoofd van de bevolking in de periode 2007-2011 harder gestegen zijn dan die voor ouderen. Voor 65-plussers gemiddeld 2%, bij 65-minners 5%.
De volledige top-10:
1 Verstandelijke handicap, incl. syndroom van Down - 6.828 miljard euro
2 Dementie - 4.758 miljard euro
3 Symptomen en onvolledig omschreven ziektebeelden - 3.575 miljard euro
4 Tandziekten (cariës) -2.338 miljard euro
5 Beroerte -2.259 miljard euro
6 Coronaire hartziekten - 2.081 miljard euro
7 Diabetes Mellitus incl. diabetische complicaties - 1.689 miljard euro
8 Depressie - 1.592 miljard euro
9 Astma en COPD - 1.525 miljard euro
10 Dorsopathieën (rugklachten) - 1.305 miljard euro