donderdag, 25. juni 2009 - 12:46

Klimaat-verandering heeft positief effect op waterkwaliteit Oostzee

Amsterdam

De voortschrijdende opwarming van de aarde veroorzaakt indirect een verminderde fosforbelasting van de Oostzee. Dat blijkt uit onderzoek van Jan Vermaat en Laurens Bouwer van het Instituut voor Milieuvraagstukken van de Vrije Universiteit.

Doordat de Oostzee jaarlijks met minder ijs bedekt is, bereikt zuurstofrijk water vaker de diepzeebodem waardoor de bodem ‘dichtgeseald’ wordt en fosfor niet beschikbaar komt voor algenbloei.

De onderzoekers vroegen zich af of er een relatie te vinden is tussen de fosforbelasting en de jaarlijkse verschillen in windsterkte en ijsbedekking. Als gevolg van klimaatverandering neemt de ijsbedekking van de Oostzee al jaren af. Onder het ijs wordt de waterbeweging niet door de wind beïnvloed. De ijsbedekking bepaalt de duur dat de wind voor menging van zuurstofrijk oppervlaktewater met zuurstofarm diep water kan zorgen. Ook de windsterkte zelf kan van belang zijn doordat in jaren met vaker of hardere wind de menging sterker is.

De onderzoekers vonden inderdaad over de afgelopen dertig jaar een aanwijsbaar verband tussen de omvang van de zuurstofloze oppervlakte en de maximale ijsbedekking twee jaar eerder. De relatie is niet erg sterk (verklaarde 18%), vanwege de veranderlijkheid en complexiteit van het weer. De vertraging van twee jaar is interessant, want de geschatte verblijftijd van het water in de ondiepere kustwateren van de Oostzee waar de variatie in ijsbedekking het grootst is, is ook twee jaar. Het duurt dus twee jaar voor dat water het diepere midden van de Oostzee bereikt. De variatie in windsterkte tussen jaren voegde overigens niets toe aan het effect van ijs.

De jaarlijks optredende blauwalgenbloei in de open wateren van de Oostzee is een symptoom van eutrofiëring. Deze bloei is het gevolg van decennia van overbelasting met fosfor uit landen die aan de Oostzee grenzen. Afstervende algen zakken weg de diepte in, en worden daar door bacteriën afgebroken, waardoor zuurstof aan de bodem over grote oppervlaktes opraakt (>10.000 km2). Zodra dat diepe water zuurstofloos is, treedt uitwisseling van fosfor tussen bodem en diepzeewater op. Dit betekent voor de hele Oostzee een forse interne belasting, die minstens zo groot is als de externe belasting vanaf land. De afnemende ijsbedekking reduceert die interne belasting nu en bewijst de omringende landen een grote dienst.
Categorie:
Tag(s):