Paul van Buitenen
Nadat Jan Paalman, een van de rechercheurs van het team dat indertijd de ramp onderzocht, ervan overtuigd raakte dat de overheid allerlei feiten verzwijgt om zo buiten schot te blijven, stapte Paalman naar de Expertgroep Klokkenluiders. Deze groep schakelde voormalig Europarlementariër Paul van Buitenen in. Deze klokkenluider kreeg internationale bekendheid toen hij eind negentiger jaren een cruciale rol speelde bij de val van de Europese Commissie.
Onderzoeksfraude
In vier jaar tijd nam Van Buitenen het duizenden pagina's tellenden dossier rond de vuurwerkramp door en sprak hij met tientallen getuigen. Eerder dit jaar maakte hij zijn eerste bevindingen bekend. Nu komt Van Buitenen met een nieuw rapport waarin hij concludeert dat onderzoeksinstituut TNO onderzoeksfraude heeft gepleegd. Beide Fireworks-directeuren werden destijds veroordeeld wegens dood door schuld omdat ze te veel en te zwaar vuurwerk in hun bunkers hadden. Iets wat de directeuren altijd ontkenden: ze hadden lichter vuurwerk opgeslagen dan justitie ze verweet. De TNO-rapportage speelde indertijd een belangrijke rol in dit vonnis, zo meldt de omroep.
Wijze van opslag vuurwerk belangrijk
Van Buitenen geeft de twee directeuren gelijk. Volgens hem wordt de zwaarte van dergelijke ontploffingen niet zozeer veroorzaakt door het kaliber vuurwerk, maar vooral door de manier waarop het vuurwerk ligt opgeslagen. Uit proeven in Polen uit 2005 blijkt namelijk dat ook lichtere projectielen extreem zware explosies kunnen veroorzaken. Eerder onderzoek naar de vuurwerkramp in 1991 in Culemborg onderschrijft die conclusie. TNO zou onder druk van politiek Den Haag, dat snel antwoorden wilde hebben over de oorzaak van de ramp, met deze rapportage naar buiten zijn gekomen. Maar door de conclusie dat er bij SE Fireworks te veel en te zwaar vuurwerk lag, zouden er zwaardere straffen opgelegd kunnen worden tegen de Fireworks-directeuren. Saillant detail noemt Van Buitenen de verklaring van de onderzoekers dat de administratie van SE Fireworks bij de ramp verwoest was, terwijl dit volgens hem lag opgeslagen bij de huisaccountant van het bedrijf.
Aangifte en herzieningsverzoek
Dat het onafhankelijk instituut TNO onder een hoedje zou spelen met de overheid heeft volgens Van Buitenen te maken met een latere subsidieaanvraag. In 2001 meldt TNO aan justitie dat er bij SE Fireworks op de rampdag te veel en te zwaar vuurwerk lag opgeslagen en dat dit de oorzaak was van de ramp. Maar tegelijkertijd doet TNO een aanvraag bij de Europese Unie voor financiering van een uitgebreid wetenschappelijk onderzoek naar de vuurwerkramp. TNO wilde graag een wetenschappelijk onderzoek omdat de oorzaak niet was te achterhalen. De gigantische explosies waren 'onverklaarbaar'. Dit staat haaks op de eerdere conclusie. Op basis hiervan vindt van Buitenen dat er sprake is van wetenschapsfraude en gaat daarvan aangifte doen. Deze nieuwste ontwikkelingen zijn voor oud-SE Fireworks-directeur Rudi Bakker aanleiding om een zogeheten herzieningsverzoek in te dienen in een ultieme poging af te dwingen dat justitie het gehele onderzoek heropent.
Reactie TNO
TNO-woordvoerder Maarten Lörtzer zegt tegenover Follow the Money nog niets te hebben gehoord van de beschuldigingen: “Als die leiden tot een klacht, zullen wij daar zorgvuldig op reageren.”
Grote ramp
Bijde vuurwerkramp Enschede in mei 2000 kwamen 23 mensen om het leven, onder wie 4 brandweermannen. Er waren bijna 1000 gewonden en de wijk Roombeek wordt grotendeels van de kaart geveegd.