Vertrouwelijkheid is 'gerechtvaardigd en evenredig'
'De vertrouwelijkheid van bepaalde informatie op het gebied van de luchtvaartveiligheid omtrent de MH-17 ramp is gerechtvaardigd en evenredig', aldus het Hof.
298 doden
Op 17 juli 2014 verloren 298 mensen het leven toen vlucht Malaysia Airlines MH17, van Amsterdam (Nederland) naar Kuala Lumpur (Maleisië), boven Hrabove – een dorp in de Donbas, de regio in Oost-Oekraïne die destijds werd gecontroleerd door pro-Russische separatisten – werd neergehaald door een raket van Russische oorsprong.
RTL
In 2018 hebben RTL Nederland en RTL Nieuws, twee Nederlandse mediabedrijven, de Nederlandse regering verzocht om informatie over dit voorval. De bevoegde minister heeft dit verzoek afgewezen en erop gewezen dat de betrokken informatie vertrouwelijk is op grond van het nationale recht en het Unierecht.
Betwist
RTL Nederland en RTL Nieuws betwisten deze vertrouwelijkheid. Daarnaast beroepen zij zich in het kader van het hoger beroep dat zij bij de Raad van State (Nederland) hebben ingesteld op het grondrecht van vrijheid van meningsuiting en informatie alsmede op de specifieke rol van „waakhond” die in deze context aan persorganen is toegekend.
Bevestigd
In zijn arrest bevestigt het Hof van Justitie dat de vertrouwelijkheid van informatie over luchtvaartincidenten en -ongevallen een centraal onderdeel vormt van het stelsel van toezicht en controle dat de Uniewetgever heeft ingevoerd om de luchtvaartveiligheid te verbeteren en dat berust op het verzamelen, het delen tussen overheidsinstanties en het analyseren van deze informatie.
Verboden
Ook licht het Hof toe dat het hierbij gaat om een strikte vertrouwelijkheid die geldt voor alle informatie die daartoe door de bevoegde nationale autoriteiten wordt
verzameld of opgesteld. Ten slotte brengt het in herinnering dat deze vertrouwelijkheid tot gevolg heeft dat het verboden is om dergelijke informatie beschikbaar te stellen of te gebruiken voor welk ander doel dan ook.
Afbreuk aan recht op vrijheid van meningsuiting en informatie
Daarnaast oordeelt het Hof dat deze algemene en strikte vertrouwelijkheidsregeling weliswaar afbreuk kan doen aan het recht op vrijheid van meningsuiting en van informatie, maar gerechtvaardigd is en evenredig aan het nagestreefde doel.
Bevoegde autoriteit
Zij belet het publiek en mediabedrijven immers niet om uit andere bronnen of met andere middelen informatie over het betrokken onderwerp te vergaren. Bovendien sluit deze regeling niet uit dat die bevoegde autoriteiten of rechterlijke instanties op eigen initiatief en onder eigen toezicht de betrokken informatie bekendmaken, voor zover dit verenigbaar is met de bescherming van de luchtvaartveiligheid.
Mogelijkheid prejudiciële verwijzing
De prejudiciële verwijzing biedt de rechterlijke instanties van de lidstaten de mogelijkheid om in het kader van een bij hen aanhangig geding aan het Hof vragen te stellen over de uitlegging van het recht van de Unie of over de geldigheid van een handeling van de Unie. Het Hof beslecht het nationale geding niet. De nationale rechterlijke instantie dient het geding af te doen overeenkomstig de beslissing van het Hof. Deze beslissing bindt op dezelfde wijze de andere nationale rechterlijke instanties die kennis dienen te nemen van een soortgelijk probleem.