Het Openbaar Ministerie (OM) houdt samen met de politie in vijf parketten (Amsterdam, Utrecht, Den Haag, Rotterdam en Den Bosch) een pilot met een nieuwe werkwijze waarmee een aanzienlijke versnelling in het afdoeningsproces wordt gerealiseerd. Niet alleen vindt versnelling plaats, ook wordt door de ZSM-werkwijze de administratieve last sterk teruggedrongen en wordt het strafrecht waar nodig selectief ingezet: als er andere, betere oplossingen zijn dan het strafrecht kan daar in een vroeg stadium voor gekozen worden door politie en OM. De kracht van ZSM zit in het feit dat alle relevante informatie die nodig is voor een afdoeningsbeslissing zo spoedig mogelijk door de betreffende ketenpartners beschikbaar wordt gesteld en dat op basis daarvan snel en zichtbaar een effectieve sanctie wordt opgelegd.
In de nieuwe aanpak wordt samengewerkt met verschillende partners. Behalve OM en politie zijn of worden de advocatuur, de Rechtspraak, de Reclassering, Slachtofferhulp Nederland en de Raad voor de Kinderbescherming bij de proef betrokken.
Het OM kan een verdachte bestraffen met een geld- of werkstraf en bij verkeersdelicten kan ook een rijontzegging worden opgelegd. Als er een slachtoffer is, beoogt ZSM de (eenvoudige) schade direct door de verdachte te laten vergoeden zodat het slachtoffer en verdachte meteen weten waar ze aan toe zijn. Bij meer complexe zaken krijgt de verdachte een dagvaarding mee, waarna hij of zij alsnog voor de rechter moet verschijnen.
Dankzij ZSM is in de vijf parketten waar de pilot momenteel loopt meer dan de helft van de aangeleverde zaken versneld afgedaan. In totaal zijn er tot medio mei ongeveer 4.800 zaken in het ZSM-traject afgedaan. Het aantal mislukte taakstraffen is gedaald.
