'Een leidende rol van de Raad van Bestuur is hierbij onmisbaar', zegt Wilbert Tomesen, vicevoorzitter van de Autoriteit Persoonsgegevens. 'Vertrouwelijke omgang met patiëntgegevens is in de gezondheidszorg essentieel. Mensen hebben recht op bescherming van hun persoonsgegevens. Onzorgvuldigheid hierbij zou mensen bovendien kunnen afschrikken om tijdig hulp te vragen'.
De Autoriteit Persoonsgegevens krijgt regelmatig vragen en signalen over patiëntendossiers die onder ogen zouden zijn gekomen van medewerkers van zorginstellingen die daar niets mee te maken hadden. De toezichthouder deed naar aanleiding hiervan diepgaand onderzoek bij negen zorginstellingen.
Inmiddels heeft de Autoriteit Persoonsgegevens geconstateerd dat de door de onderzochte zorginstellingen getroffen maatregelen voldoen aan de wettelijke vereisten. Het voorkomen van incidenten en het daadwerkelijk goed regelen van gecontroleerde toegang tot patiëntgegevens bleek een complexe, maar niet onmogelijke opgave.
Maatregelen tegen onbevoegde toegang
Een zorginstelling moet bij de verwerking van persoonsgegevens voldoen aan de vereisten van de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) en kan patiënten niet aan het risico blootstellen dat onbevoegden medische gegevens inzien. Natuurlijk moeten die gegevens altijd toegankelijk zijn voor medewerkers die betrokken zijn bij de behandeling of zorg voor een specifieke patiënt.
Maar tegelijkertijd mogen die gegevens niet in handen komen van medewerkers die niets te maken hebben met die patiënt. Maatregelen op het gebied van autorisaties (wie kan er bij de gegevens), logging (bijhouden van raadplegingen gegevens) en controle van logging zijn daarvoor onontbeerlijk.
Onderzoek
Bij de onderzochte instellingen waren de maatregelen onvoldoende om ervoor te zorgen dat uitsluitend bevoegde medewerkers van ziekenhuizen, GGZ-instellingen of huisartsenposten toegang hadden tot digitale patiëntendossiers en andere medewerkers dus niet, onvoldoende. Er bleken intensieve verbetertrajecten nodig om de overtredingen te beëindigen.
Medische gegevens
Medische gegevens zijn per definitie privacygevoelig. De beveiliging van deze gegevens moet dan ook aan de hoogste normen voldoen. Om het vertrouwen van patiënten in een zorgvuldige omgang met hun medische gegevens te behouden, is het van belang dat zorginstellingen regelmatig een analyse maken van de situatie en beoordelen of de maatregelen up-to-date en in overeenstemming met de wettelijke vereisten zijn.