Dat is één van de conclusies uit het proefschrift van Lowie Vanfleteren van het Maastricht UMC+ en expertisecentrum CIRO+ in Horn. Hij onderzocht de bijkomende problemen bij patiënten die werden doorverwezen voor longrevalidatie. De problemen bij COPD-patiënten variëren van hoge bloeddruk en hartfalen tot botontkalking en depressie. “COPD is tegenwoordig veel meer dan alleen een longziekte,” aldus Vanfleteren.
COPD wordt gekenmerkt door een obstructie van de luchtwegen en bemoeilijkt de ademhaling. Het is één van de meest voorkomende ziektes wereldwijd. Maar liefst een kwart van de algemene bevolking heeft op zijn minst een milde vorm van COPD. Dat is veel meer dan de acht procent van de mensen die in het onderzoek van de promovendus rapporteerden eerder gediagnosticeerd te zijn met de longaandoening. Het is bekend dat roken één van de voornaamste oorzaken is om COPD te ontwikkelen en dat het risico met de leeftijd toeneemt. Vanfleteren vond onder meer dat andere invloeden ook nog een mogelijke rol kunnen spelen.
Verband
In een studie onder meer dan 18.000 mensen uit 23 landen wereldwijd bleek een lager lichaamsgewicht gepaard te gaan met de aanwezigheid van COPD. Dit verband was onafhankelijk van andere factoren die het lichaamsgewicht kunnen beïnvloeden zoals het rookgedrag, geslacht, leeftijd en nationaliteit. “Mogelijk hebben mensen met een laag lichaamsgewicht een hoger risico op COPD”, zegt Vanfleteren. “Het zou ook kunnen dat mensen met COPD juist meer gewicht verliezen, maar het verband is in ieder geval aantoonbaar.” Vervolgens bestudeerde Vanfleteren de zogeheten comorbiditeit bij COPD-patiënten, ofwel de aanwezigheid van andere aandoeningen naast de luchtwegstoornis.
Comorbiditeit
Bijna alle patiënten bleken minimaal één andere aandoening te hebben. Ongeveer de helft had minstens vier andere klachten, uiteenlopend van botontkalking en angststoornissen tot een te hoog cholesterol. “Opmerkelijk is dat bepaalde aandoeningen gezamenlijk blijken voor te komen”, zegt Vanfleteren. “Een patiënt die naast COPD ook aderverkalking heeft zal ook een hogere bloeddruk hebben en iemand met botontkalking zal ook nierfunctieproblemen en spierzwakte hebben.” De promovendus definieerde op die manier vijf verschillende groepen van COPD-patiënten met ieder een eigen klachtenpatroon.
Complexe ziekte
“De bevindingen zijn met name klinisch van belang”, zegt Vanfleteren. “COPD is een complexe ziekte. Door tijdig de bijkomende aandoeningen te herkennen kan eerder worden gestart met het behandelen van de symptomen. Nagenoeg alle COPD-patiënten krijgen te maken met comorbiditeit, daar moet de behandelend arts dan ook alert op zijn. Toekomstig onderzoek zou zich nu moeten gaan richten op het achterhalen van de oorzaak van de bijkomende aandoeningen, daar is namelijk nog te weinig over bekend.”
Lowie Vanfleteren promoveerde onlangs aan de Universiteit Maastricht op zijn proefschrift: ‘COPD & Comorbidity’.