Een kentering is nodig in de aanpak van ondermijnende drugscriminaliteit. De productie, handel en doorvoer van synthetische drugs, cocaïne, heroïne en hennep hebben een onaanvaardbaar grote impact op de samenleving. De enorme hoeveelheid crimineel geld en witwaspraktijken dreigen de legale economie en de integriteit van de samenleving te corrumperen. Het snel te verdienen ‘drugsgeld’ oefent ook een gevaarlijke en ongewenste aantrekkingskracht uit op kwetsbare jongeren. In een reactie aan de Tweede Kamer op het rapport ‘Waar een klein land groot in kan zijn’ van onder andere professor Tops pleit minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid voor een krachtiger en meer consequente aanpak van ondermijnende drugscriminaliteit.
Op landelijk, regionaal en lokaal niveau zijn met de partners in het Strategisch Beraad Ondermijning (SBO), zoals de politie, het Openbaar Ministerie (OM), de FIOD, Belastingdienst, Douane en NVWA, actielijnen uitgezet om een begin te maken met de kentering. Hierbij gaat het om versterking van de opsporing, beter zicht op geldstromen en wetgeving om meer informatie uitwisseling mogelijk te maken. Ook worden regels aangescherpt ten aanzien van grondstoffen voor synthetische drugs.
Versterking opsporing en aanpak crimineel vermogen
De politie zal extra capaciteit - experts op het gebied van intelligence en opsporing - toewijzen aan het Cluster Synthetische Drugs (CSD) van de Landelijke Eenheid. Landelijke partners van de politie, het OM, de FIOD en de Douane gaan intensiever samenwerken met collega’s van regionale en gemeentelijke diensten. Door meer kennis te delen is de verwachting dat onderlinge relaties en geldstromen van criminelen beter zichtbaar worden en kan zo nodig sneller landelijk kan worden opgeschaald en kunnen betere verbindingen worden gelegd tussen regio’s.
Geld is de belangrijkste drijfveer achter de meeste vormen van criminaliteit. Door geldstromen beter inzichtelijk te maken, kunnen de activiteiten van crimineel netwerken beter in kaart worden gebracht en illegaal verkregen vermogen effectiever worden afgepakt. Het zogeheten team Follow the Money (bestaande het OM en de FIOD) wordt uitgebreid met de expertise van de politie, de Inspectie Leefomgeving en Transport en andere buitengewone opsporingsdiensten. Door middel van data-gedreven onderzoek kan dit team criminele geldstromen en het verdienmodel verder in beeld brengen van de handel in bijvoorbeeld synthetische drugs.
Wetgeving voor meer informatiedeling
Minister Grapperhaus ziet dat de verschillende opsporingsdienst nog tegen belemmeringen oplopen bij het delen van informatie. Privacy is van groot belang ter bescherming van burgers, maar het mag niet zo zijn dat criminelen zich erachter kunnen verschuilen. Daarom werkt de minister aan wetgeving om met de nodige waarborgen verdergaande informatiedeling mogelijk te maken als sprake is van zware georganiseerde misdaad. De Autoriteit Persoonsgegevens zal naast haar adviserende rol ten aanzien van regelgeving een toetsende rol vooraf krijgen.