Een groot deel van de bevolking denkt verder dat een evenwichtiger verdeling van geld en goederen een belangrijke bijdrage zou kunnen leveren aan het realiseren van wereldvrede. Het Nationaal Vrijheidsonderzoek wordt jaarlijks gehouden in opdracht van het Nationaal Comité 4 en 5 mei.
Driekwart van de ondervraagden denkt dat we in eigen land minder solidair zijn dan twintig jaar geleden. Bovendien verwacht ongeveer de helft dat de solidariteit in de komende jaren verder zal afnemen. Als de belangrijkste gevolgen van afnemende solidariteit noemt men een toename van individualisme, een grotere kloof tussen arm en rijk en een verharding en verruwing van de maatschappij. Wie de solidariteit ziet afnemen, denkt bovendien dat dit ten koste gaat van het respect voor elkaars rechten, de bescherming van de zwakkeren, een eerlijke verdeling van de welvaart en de mate waarin iedereen gelijke kansen heeft.
Verdeeldheid
Solidariteit betekent voor Nederlanders: anderen helpen, voor anderen opkomen, samen ergens voor gaan, respect hebben voor anderen en saamhorigheid. 73 procent van de ondervraagden onderschrijft de formulering van de Commissie Uitdragen kernwaarden van de rechtsstaat: ‘Solidariteit betekent dat alle mensen in Nederland, en zeker degenen die in onvrijheid leven of die niet gelijkwaardig worden behandeld, aanspraak hebben op hulp en steun van anderen’. Meer solidariteit begint echter ook bij burgers zelf. Wanneer een grotere solidariteit persoonlijke consequenties heeft, zijn de ondervraagden minder eensgezind. Zo bestaat er bijvoorbeeld verdeeldheid over de vraag of de overheid het recht heeft om opvangcentra voor junks en daklozen aan te wijzen.
Wereldvrede
‘In een veilig land wonen’ – Freedom from fear, een van de Four Freedoms van Franklin D. Roosevelt – wordt door 54 procent van de ondervraagden als belangrijkste vrijheid gezien. Nederlanders maken zich vanuit internationaal perspectief het meest zorgen over terrorisme en oorlogen. De onderwerpen die met solidariteit te maken hebben, zoals armoede en de kloof tussen arm en rijk, nemen een middenpositie in. Nederlanders zijn nog steeds tamelijk pessimistisch over de kans dat er ooit een einde komt aan oorlogen in de wereld. Acht op de tien verwacht dat er nooit wereldvrede zal komen. Op de vraag wat er nodig zou zijn om dit toch te bereiken, noemt 63 procent het bevorderen van democratie en het bestrijden van dictaturen. Een evenwichtiger verdeling van geld en goederen en goed onderwijs voor iedereen volgen. Er is brede steun voor de opvatting dat mensenrechten vóór economische belangen dienen te gaan. Zelfs bij een teruglopende economie moet Nederland geld blijven geven aan ontwikkelingslanden.
