Lichter letsel huisartsenposten iets gestegen
Daarnaast zijn ook de Huisartsenposten (HAP) meegenomen in het onderzoek. Hier zijn naar schatting zo’n 800 slachtoffers met lichtere letsels behandeld. Vorig jaar waren dit er ongeveer 700. Het totaal aantal vuurwerkletsels is dit jaar dus licht gestegen, maar mogelijk nam de ernst van de letsels dit jaar iets af.
Helft vuurwerkslachtoffers jonger dan 20 jaar
De helft (50%) van de vuurwerkslachtoffers op de SEH was jonger dan 20 jaar (vorig jaar 52%). Onderzoek van VeiligheidNL onder vuurwerkkopers in 2017 liet zien dat kinderen in ongeveer een derde deel van de gevallen het vuurwerk afsteken. Dit is een indicatie dat vuurwerk afsteken door kinderen risicovoller is dan door volwassenen. Vuurwerkvoorlichting op scholen blijft dus belangrijk. Een kwart van de gewonden (24%) tijdens de jaarwisseling was jonger dan 15 jaar, vergelijkbaar met vorig jaar (27%) en meer dan de helft hiervan droeg geen vuurwerkbril.
Vooral brandwonden en oogletsel
De meest voorkomende letsels op de SEH waren, evenals de jaren ervoor, brandwonden (33%) en oogletsel (27%). Ook op de HAP werden voornamelijk patiënten behandeld met brandwonden (48%) en oogletsel (25%). Opvallend is dat jongeren onder de 20 jaar relatief meer brandwonden opliepen en vuurwerkslachtoffers van 20 jaar of ouder relatief meer oogletsel.
Vuurwerkbril
Mogelijk komt dit doordat volwassenen minder vaak een vuurwerkbril dragen en jongeren vaker letsel oplopen door knalvuurwerk (wat relatief vaak tot brandwonden leidt). Daarnaast moest bij vier procent van SEH-bezoekers een of meerdere (delen van) vingers worden geamputeerd, vrijwel allemaal veroorzaakt door illegaal knalvuurwerk, vooral nitraten. Van hen was drie kwart jonger dan 25 jaar.
Oorzaken van ernstige letsels
De meeste vuurwerkletsels ontstonden door vuurpijlen (11%), illegale nitraten (10%), sierpotten/fonteinen (10%) en cakeboxen (9%). Letsel door nitraten kwam afgelopen jaarwisseling relatief veel voor. Nitraten gaan vaak te snel af en hebben een enorme kracht. In totaal werd 27 procent van de letsels op de SEH-afdeling veroorzaakt door illegaal vuurwerk (vorig jaar was dit 22%).
Knalvuurwerk
Knalvuurwerk was dit jaar verantwoordelijk voor 52 procent van de SEH-bezoeken (vorig jaar 47%). Van alle gevallen waarin dit bekend was had 58 procent van de SEH-bezoekers het vuurwerk zelf afgestoken, en was 42 procent een omstander of voorbijganger. Omstanders werden vooral getroffen door vuurpijlen (18%). Ook liepen omstanders veel letsel op door illegaal knalvuurwerk (13%).
Over het onderzoek
Voor het verzamelen van gegevens over vuurwerkongevallen rond de jaarwisseling werkt VeiligheidNL samen met de Nederlandse Vereniging van Spoedeisende Hulp Artsen (NVSHA) en InEen, vereniging van organisaties voor eerstelijnszorg. Het totaal aantal vuurwerkslachtoffers is vastgesteld op basis van registratie in alle 88 SEH-afdelingen, de SEH-afdelingen van 60 ziekenhuizen leverden daarnaast uitgebreidere toedracht informatie van de vuurwerkletsels. Ook bij 63 huisartsenposten werd het aantal behandelingen van vuurwerkletsels geregistreerd, waarvan 33 huisartsenposten uitgebreidere informatie leverden.