Op een aantal coronatestlocaties van de GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst Amsterdam en Utrecht worden in samenwerking met Amsterdam UMC Universitair Medisch Centrum en UMC Utrecht steekproefsgewijs monsters getest op het griepvirus en andere luchtwegvirussen. De gegevens worden alleen gebruikt om te kijken naar de verspreiding van deze virussen en worden anoniem gedeeld met het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Ook het RIVM onderzoekt de komende periode een steekproef van zo’n 500 anonieme monsters per week die verspreid over het land op andere coronatestlocaties van de GGD’en zijn afgenomen.
Jaarlijkse peiling
De griepsurveillance bestaat sinds 1970 en heeft als doel om wekelijks het aantal mensen met griepachtige klachten en het aantal infecties door griepvirussen in de gaten te houden. Daarmee kan snel een epidemie worden vastgesteld en kunnen er maatregelen worden genomen als dat nodig is. Daarvoor worden de gegevens gebruikt uit de Nivel-huisartsenpeilstations die het aantal patiënten met een griepachtig ziektebeeld registreren. Daarnaast nemen zij wekelijks bij een aantal van deze patiënten keel- en neusmonsters af. Het RIVM onderzoekt deze keel- neusmonsters op griep en andere virussen.
In het afgelopen griepseizoen (najaar/winter 2020-2021) is bij patiënten van de huisartsenpeilstations en in de virologische weekstaten nauwelijks griepvirus gevonden. Dat komt doordat de coronamaatregelen zoals 1,5 meter afstand houden ook heel goed werken tegen andere luchtwegvirussen. Het griepvirus kreeg in de vorige winter geen voet aan de grond. Daarnaast werden en worden mensen opgeroepen om zich bij klachten te laten testen op SARS severe acute respiratory syndrome-CoV coronavirus-2 bij de GGD teststraten. De klachten die kunnen wijzen op een infectie met SARS-CoV-2 of met een ander luchtwegvirus, zoals het griepvirus, lijken erg op elkaar. Omdat mensen naar de teststraat gaan, zien de peilstation huisartsen relatief weinig patiënten met luchtwegklachten. Het steekproefsgewijs testen in Utrecht en Amsterdam in coronatijd is daarom een waardevolle aanvulling is op de surveillance in de peilstations.
Combinatie van verschillende informatie
Het komend winterseizoen worden de griep en andere luchtwegvirussen iets anders in de gaten gehouden dan in voorgaande jaren. Om beter zicht te houden op het verloop van het griepseizoen in Nederland worden de gegevens uit te GGD teststraten toegevoegd aan de informatie uit de al bestaande bronnen; de Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn (inclusief de huisartsen peilstations die ook monsters voor virologie insturen), de virologische weekstaten en Infectieradar.
Hoger vindpercentage griepvirus verwacht
De verwachting is dat er met de toevoeging van onderzoeken van teststraatmonsters meer griepvirus gevonden gaat worden dan in andere jaren. Niet alleen omdat het virus mogelijk meer rondgaat, maar ook doordat in de GGD-teststraten monsters van mensen met griepachtige verschijnselen worden onderzocht die normaal niet met deze klachten naar de huisarts gaan. Om deze verwachte hogere cijfers goed te kunnen duiden kijken we dit seizoen vooral naar hoe snel of langzaam de cijfers oplopen en in welke leeftijdsgroepen. Dit geeft goede handvatten om de verspreiding van griepvirus en andere luchtwegvirussen in coronatijd in de gaten te houden.