NCTV: Aanslagen door 'Lonely Wolves' maakt dreiging onvoorspelbaarder
De kans op een terroristische aanslag in Nederland is reëel, daarom blijft het dreigingsniveau op 4 (substantieel). Dat zegt de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) dinsdag in het halfjaarlijkse Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland van december 2025.
'Plegen aanslag steeds meer een individuele aangelegenheid'
Radicalisering is steeds vaker een individueel proces. Ook het plegen van een aanslag is meer dan eerder een individuele aangelegenheid. Hierdoor is het lastiger om te voorspellen wie, wanneer en waarom iemand overgaat tot een geweldsdaad.
Aanslagen sinds 2020 vrijwel alleen door 'Lonely Wolves'
Waarnemend Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid Wieke Vink: “Sinds 2020 zijn terroristische aanslagen in Europa vrijwel uitsluitend gepleegd door daders die alleen handelden zogenaamde 'Lonely Wolves'. We zien daders met een nieuw persoonlijk gecreëerd wereldbeeld. Dit is vaak een mix van religieuze en politieke overtuigingen, samenzweringstheorieën en haat in combinatie met persoonlijke omstandigheden. Aanslagplegers kunnen ook handelen uit een pure fascinatie voor geweld.”
Individuele personen stimuleren terroristisch geweld te gebruiken
Centraal geleide terroristische organisaties vormen nog steeds een grote dreiging voor de veiligheid in Europa. Tegelijkertijd vindt radicalisering steeds vaker plaats op bijvoorbeeld sociale media, gamingplatformen en in chatgroepen die niet direct door deze organisaties worden aangestuurd. Door het gebruik van fluide online netwerken verspreiden (aanhangers van) terroristische organisaties propaganda, kennis en ideeën om individuele personen te stimuleren terroristisch geweld te gebruiken. De impact van een aanslag door een alleenhandelende dader - bijvoorbeeld een mesaanval of het inrijden op personen met een auto - is kleiner, maar de kans dat een dergelijke aanslag succesvol wordt uitgevoerd is groter.
Jihadisme
De dreiging van jihadistische aanslagen in Europa en Nederland blijft aanwezig. De dreiging lijkt tijdelijk af te nemen omdat internationale terroristische organisaties zoals ISIS en Al Qa’ida door aanhoudende contraterrorisme-operaties wereldwijd op dit moment waarschijnlijk minder in staat zijn om in Europa aanslagen uit te voeren. ISIS heeft echter het vermogen om de aanslagcapaciteiten snel weer op te bouwen, wanneer militaire operaties tegen ISIS afnemen. Het is daarbij van belang dat de afgelopen maanden ISIS in onder meer Syrie aan kracht heeft gewonnen. In 2025 zijn er in Nederland enkele jihadistische terrrorismeveroordeelden met een hoger dreigingsprofiel vrijgekomen uit detentie. Deze vrijgelaten terrorismeveroordeelden hebben voor zover zichtbaar tot op heden geen handelingen verricht die wijzen op het voornemen een terroristische aanslag te plegen. Het valt niet uit te sluiten dat deze personen kunnen overgaan tot jihadistisch gemotiveerd geweld. Nieuwe vrijlatingen vanaf 2027 kunnen de terroristische dreiging verhogen.
Rechts-extremisme
De dreiging vanuit rechts-extremisme is nog altijd aanwezig. Binnen het rechts-extremistische milieu zijn diverse aanhoudingen verricht, maar er zijn geen aanwijzingen dat de bereidheid om geweld te gebruiken is toegenomen. De meeste rechts-extremisten zien het openlijk oproepen tot geweld als contraproductief. In plaats daarvan wordt, steeds succesvoller, ingezet op het normaliseren van rechts-extremistische ideeën en activiteiten. Deze normalisering zorgt voor angst, haat en racisme in de samenleving en ondermijnt de sociale cohesie. In sommige gevallen kan het zelfs leiden tot geweldsincidenten.