Ziekenhuis of kliniek
In Nederland is abortus alleen toegestaan als deze wordt uitgevoerd in een abortuskliniek of ziekenhuis. Ook om een medicamenteuze abortusbehandeling (‘abortuspil’) te ondergaan, moet een vrouw naar een kliniek. Eiseressen, waaronder Women on Waves en de Stichting Proefprocessenfonds Bureau Clara Wichman, stellen dat vrouwen door de huidige coronamaatregelen te veel belemmerd worden om naar een abortuskliniek te gaan. Daarom willen zij dat tijdelijk, voor de periode dat de coronamaatregelen gelden, mogelijk wordt om de abortuspil thuisgestuurd of via de huisarts te krijgen.
Artikel 8
Eiseressen vinden dat de Staat de wettelijke regels waarin is bepaald dat een abortus alleen in een abortuskliniek mag worden uitgevoerd, tijdelijk niet mag toepassen voor het verstrekken van de abortuspil. Tijdens de duur van de coronamaatregelen, is handhaving van die regels volgens eiseressen in strijd met artikel 8 uit het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM).
Oordeel voorzieningenrechter
De rechter stelt voorop dat in kort geding zeer beperkte ruimte bestaat om de Nederlandse wet buiten werking te stellen. Dat kan alleen als de wettelijke regeling heel duidelijk in strijd is met het EVRM. Dit EVRM verplicht de Staat er voor te zorgen dat vrouwen gebruik kunnen maken van abortuszorg, zoals die volgens de Nederlandse wet geregeld is. De rechter komt tot de conclusie dat de Staat aan die plicht voldoet.
'Maatwerk' klinieken
Abortusklinieken zijn open en abortushulpverlening wordt verleend. Abortusklinieken hebben wel maatregelen getroffen om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan en volgen daarbij de adviezen van het RIVM. Soms zal het minder gemakkelijk zijn om van abortushulpverlening gebruik te maken, maar er zijn geen stelselmatige problemen. De voorbeelden die Women on Waves heeft gegeven leiden niet tot een ander beeld. De Staat heeft gesteld dat in voorkomende gevallen door de klinieken ‘maatwerk’ kan worden geleverd, maar daar moet wel met een arts worden overlegd. In de gevallen die door Women on Waves zijn beschreven zijn vrouwen niet in overleg getreden met een aan een kliniek verbonden arts om te bespreken hoe zij toch op tijd een abortusbehandeling kunnen ondergaan.
Reistijd geen belemmering
De reistijd naar een abortuskliniek belemmert de toegang tot de abortuskliniek niet zodanig dat daarom de vorderingen van eiseressen zouden moeten worden toegewezen, oordeelt de rechter. Het openbaar vervoer rijdt nog en reizen ten behoeve van medische zorgverlening is verantwoord. De rechter wijst er ook nog op dat er professionele standaarden en richtlijnen zijn voor abortusartsen. Ook dat staat in de weg aan het verstrekken van de abortuspil buiten de abortuskliniek.