woensdag, 1. juni 2022 - 17:39 Update: 01-06-2022 17:43

Een oude boom kap je niet: studie toont verband tussen grote stadsbomen en menselijke gezondheid

Een oude boom kap je niet: studie toont verband tussen grote stadsbomen en menselijke gezondheid
Foto: Copyright FBF Frank van den Berg
Leuven

Niet elk type groen in een stedelijke omgeving heeft hetzelfde positieve effect op de mens. Eén grote boom met een stevige kruin doet meer dan tien kleine jonge bomen. Dat blijkt uit een grootschalige studie van KU Leuven, die gepubliceerd werd in het gezaghebbende tijdschrift Environmental Health Perspectives.

De studie bracht het groenbestand van het Brussels Hoofdstedelijk gewest gedetailleerd in kaart, én legde voor het eerst verbanden bloot met cijfers over het gebruik van geneesmiddelen voor hart- en vaatziekten en mentale aandoeningen. Een grote stap voor het epidemiologisch onderzoek.

Een groene omgeving wordt spontaan geassocieerd met positieve gezondheidseffecten. Wetenschappelijk onderzoek legde eerder al een verband tussen de aanwezigheid van bomen in de leefomgeving en positieve effecten op ademhaling, hart- en bloedvaten, slaap,…

Veel van die eerdere onderzoeken maakten gebruik van satellietbeelden, registers van bomen, of zelfs van Google Street View om de aanwezigheid van groen in kaart te brengen. “Een echt betrouwbaar beeld van het soort groen in de leefomgeving levert dat niet op”, zegt onderzoekster Dengkai Chi.

“Op satellietbeelden die weergeven hoe ‘groen’ een landschap is, is het soms moeilijk gras van struiken of bomen te onderscheiden. Op Google Street View mis je dan weer heel wat groen in privétuinen. Daarom maakten wij gebruik van vliegtuigbeelden gemaakt op basis van de LiDAR techniek.”

Onderzoekster Dengkai Chi

Die techniek, in combinatie met een uniek algoritme voor de verwerking van de data, laat toe een heel gedetailleerd 3D-beeld te krijgen van het bomenbestand in een stedelijke omgeving. Zo kon dit onderzoek voor het hele Brussels Gewest 616.379 bomen identificeren, een beeld schetsen van de grootte van hun kruin en het aantal boomstammen op een bepaalde oppervlakte  in kaart brengen.

Effect op gezondheid

In een tweede fase van het onderzoek werden de gedetailleerde gegevens over de bomen in Brussel vergeleken met gegevens over de verkoopcijfers van geneesmiddelen. Gegevens van de mutualiteiten lieten toe verbanden bloot te leggen met verkoopcijfers van voorgeschreven en terugbetaalde geneesmiddelen voor hart- en vaatziekten enerzijds en medicatie voor mentale aandoeningen anderzijds. Het onderzoek hield ook rekening met socio-economische factoren die vaak een belangrijke invloed hebben op kenmerken van de woonomgeving en op de verkoopcijfers van medicatie. Welstellende buurten zijn bijvoorbeeld vaker groen, en sociaaleconomische status bepaalt sterk de cardiovasculaire gezondheid. In de statistische analyse werd rekening gehouden met deze factoren.

De patronen die het onderzoek zo aantoont zijn verrassend. Enerzijds is er een verband tussen de aanwezigheid van bomen met een grote kruin (oudere, ontwikkelde bomen) en een lager gebruik van de onderzochte geneesmiddelen. Maar anderzijds vermindert de sterkte van dit verband als er te veel bomen dicht bij elkaar staan.

De onderzoeksresultaten suggereren dat het bewaren van oude, grote bomen in een stedelijke omgeving vanuit gezondheidsperspectief meer steek houdt dan het aanplanten van 10 nieuwe jonge bomen.

“Nu wordt er nogal snel voor gekozen een oude boom die in de weg staat te kappen. Maar de positieve effecten van zo’n ontwikkelde boom, ook op de mens, zijn duidelijk groter dan gedacht.”

professor Raf Aerts (KU Leuven, Sciensano)

“Dat is een belangrijk inzicht voor stadsplanners en projectontwikkelaars in een stedelijke omgeving”, zegt professor Raf Aerts (KU Leuven, Sciensano). “Nu wordt er nogal snel voor gekozen een oude boom die in de weg staat te kappen. Vaak gebruikt men als argument dat het groen achteraf gecompenseerd wordt met nieuw groen. Maar de positieve effecten van zo’n ontwikkelde boom, ook op de mens, zijn duidelijk groter dan gedacht. Dat is iets om rekening mee te houden bij projecten in stedelijke omgevingen.”

Categorie:
Provincie:
Tag(s):