'Pas op met bloed geven na je vakantie'

De van oorsprong tropische ziekteverwekker West-Nijl virus heeft zich inmiddels over heel zuid en zuidoost verspreid en veroorzaakt hoge koorts en hoofdpijn. Oorzaak is de opwarming van de aarde, waardoor de muggen die dit virus bij zich dragen ook in noordelijkere gebieden kunnen overleven. Sanquin wil met een waarschuwing voorkomen dat zieke mensen via bloedtransfusies worden besmet.

Virus kan snel om zich heen grijpen
Het West-Nijl virus is niet de enige ziekteverwekker die gebruik maakt van de klimaatverandering. "Het virus dat dengue of knokkelkoorts veroorzaakt komt nog niet voor in Europa, maar de muggen die de ziekte verspreiden zijn van de Kroatische kust en Italië tot aan de Costa Brava te vinden", vertelt arts-microbioloog Wim Ang van medische micriobiologie en infectiepreventie.

"Mocht zo'n mug een persoon prikken die het dengue virus heeft meegenomen uit de tropen, dan kan de ziekte razendsnel om zich heen grijpen. Datzelfde geldt voor het Chikungunya-virus, dat artritis-achtige symptomen veroorzaakt.

Teken
Muggen zijn overigens niet de enige boosdoeners. Oostenrijkse teken kunnen een hersenvliesontsteking veroorzaken omdat ze drager zijn van het tick borne encephalitisvirus.

Naast deze voor Europa 'nieuwe' ziekten heb je natuurlijk ook 'oude bekenden' die opnieuw opduiken. Ang: "In Griekenland komt bijvoorbeeld endemische malaria voor. Oorzaak is een patiënt die in de tropen malaria opliep, in Europa door een mug werd gestoken die de ziekte verder verspreidde. Het gaat hierbij natuurlijk wel om beperkte aantallen."

Mazelen
Maar ook ziekten als mazelen vormen een risico. "Het gevaar hiervan is dat het oudere deel van de bevolking de ziekte als kind heeft gehad en de jongeren ertegen zijn ingeënt. Daartussen zit een groep die noch is gevaccineerd noch resistentie heeft opgebouwd. In het oosten van Europa komt mazelen nog algemeen voor. Als ik naar het EK voetbal was gegaan, had ik me zeker laten inenten", waarschuwt Ang.

Toch is de meest voorkomende vakantieziekte gastroenteritis, ofwel reizigersdiarree. "Als je in een ander land bent zijn de ziekteverwekkers net even anders dan je thuis gewend bent. Daardoor heb je geen weerstand tegen bijvoorbeeld de lokale variant van de darmbacterie E. coli. Het advies 'boil it, cook it, peel it, or forget it' geldt niet alleen voor de tropen, maar is ook in Zuid Europa een goede voorzorgsmaatregel."