'Dampen' eerste stap naar roken sigaretten
'3,1% van de Nederlandse volwassenen gebruikt de e-sigaret (wel eens). Voor scholieren zijn er aanwijzingen dat het relatief goedkope 'dampen' een eerste stap is naar het roken van sigaretten', aldus het Trimbos.
Wetenschappelijke literatuur
Deze factsheet vat feiten over de e-sigaret samen, afkomstig uit nationale en internationale wetenschappelijke literatuur en beleidsdocumenten. Aan bod komen kenmerken van e-sigaretten, cijfers over het gebruik, impact op de (volks)gezondheid en wet- en regelgeving.
Opstapje naar de tabakssigaret
Zo’n 15 jaar geleden kwam de e-sigaret op de markt. De meest recente cijfers uit Nederland laten zien dat 3,1% van de volwassenen de e-sigaret in 2018 had gebruikt (variërend van “wel eens” tot dagelijks). Zij gebruikten de e-sigaret overwegend als ondersteuning bij het stoppen met roken, hoewel bijna driekwart aangaf daarnaast ook (nog) tabakssigaretten te roken.
Kwart scholieren
In 2017 gaf ruim een kwart van de scholieren tussen de 12 en 16 jaar aan ooit wel eens “gedampt” te hebben. Voor deze laatste groep komen er steeds meer aanwijzingen dat de e-sigaret een opstapproduct is naar tabakssigaretten: jongeren vinden vooral de vele smaakjes- zoals bijvoorbeeld mojito en kaneel- aantrekkelijk. Daarnaast is het product makkelijk verkrijgbaar en relatief goedkoop.
Ontmoediging essentieel
Belangrijkste conclusie van het literatuuronderzoek is dat een definitieve uitspraak over schadelijkheid van de e-sigaret pas over tientallen jaren mogelijk is. Duidelijk is inmiddels wel dat het product schadelijker is dan aanvankelijk werd aangenomen. Een e-sigaret mist veel van de giftige verbrandingsproducten van tabak, maar in de damp komen wel schadelijke stoffen vrij, zoals nicotine en propyleenglycol, en (sporen van) giftige en carcinogene stoffen- wat nadelige gevolgen kan hebben voor de gezondheid.
Voorzorgsprincipe
Omdat longziekten, hart- en vaatziekten en kanker vaak decennia nodig hebben om zich te ontwikkelen, is het ook pas over lange tijd mogelijk om de werkelijke lange termijn effecten van de e-sigaret op de gezondheid vast te stellen. Uitgaande van het voorzorgsprincipe is het advies in de factsheet dan ook dat de Nederlandse volksgezondheid het meest gebaat is bij ontmoediging van het gebruik van e-sigaretten en het beperken van het gebruik tot de groep rokers die het echt niet lukt om te stoppen met roken met de bewezen effectieve hulpmiddelen als coaching, eventueel aangevuld met nicotinevervangers of andere medicatie.