maandag, 5. december 2016 - 12:07 Update: 05-12-2016 12:24

Kabinet: wet om ondoorzichtige buitenlandse steun aan banden te leggen

Kabinet: wet om ondoorzichtige buitenlandse steun aan banden te leggen
Foto: Archief EHF
Den Haag

Het kabinet komt met een wet waarin de criteria voor buitenlandse financiering aan instellingen in ons land worden vastgelegd. Alle stichtingen in Nederland worden mogelijk verplicht om openheid te geven over ontvangen donaties.

Op die manier kan ongewenste buitenlandse financiering van bijvoorbeeld religieuze instellingen beter worden aangepakt. Dat schrijft het kabinet vandaag in een brief aan de Tweede Kamer over ongewenste financiering van instellingen en activiteiten in ons land. Aanleiding is de ophef over ondoorzichtige buitenlandse steun aan islamitische gebedshuizen en instellingen in Nederland.

Ook veel islamitische organisaties en gemeenschappen hebben zorgen over deze ongewenste geldstromen en zien deze als een bedreiging voor de onafhankelijkheid van bijvoorbeeld een gebedshuis. Daarom heeft het kabinet vorige maand met een aantal moslimgemeenschappen afgesproken dat zij met voorstellen komen voor meer transparantie en bewustwording rond buitenlandse financiering. Het kabinet zal hen daarbij helpen door onder meer richtlijnen op te stellen over wanneer financiering problematisch en ongewenst is. Daarbij gaat het kabinet samen met een groep deskundigen, waaronder hoogleraren, wettelijke criteria bepalen waar buitenlandse financiering aan moet voldoen. 

Elke geloofsgemeenschap heeft de vrijheid om geld vanuit binnen- of buitenland aan te trekken voor een moskee, kerk of tempel. Maar dat kan wel het risico meebrengen op buitenlandse beïnvloeding of op activiteiten die haaks staan op de kernwaarden en vrijheden van Nederland. Bijvoorbeeld als financiering loopt via nauwelijks te doorgronden netwerken van personen en instellingen in verschillende landen. Daardoor is het onduidelijk waar het geld precies vandaan komt en waar het in ons land voor gebruikt wordt.

Om te zorgen dat gemeenten en andere overheidsinstellingen ongewenste financiering beter in beeld krijgen en kunnen inperken, wordt de informatie-uitwisseling tussen de betrokken instanties uitgebreid, bijvoorbeeld tussen de Belastingdienst en het ministerie van Veiligheid en Justitie. Als dat nodig blijkt krijgen zij hiervoor extra bevoegdheden. Er wordt onder meer bekeken of de ‘publicatieplicht stichtingen’, waarvan enkele jaren terug al sprake was, alsnog wordt ingevoerd. Deze publicatieplicht houdt in dat alle stichtingen de balans bij het handelsregister van de KvK in moeten leveren. Op die balans moet dan ook het totale bedrag aan donaties worden vermeld.

De ministers van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en van Veiligheid en Justitie gaan binnenkort om de tafel met gemeenten waar religieuze instellingen zijn die mogelijk ongewenste buitenlandse steun ontvangen. Ook worden er met Koeweit, Qatar, Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten afspraken gemaakt over meer transparantie rondom financiering vanuit die landen aan Nederlandse organisaties.

In de Kamerbrief gaat het kabinet ook in op een recente casus in Rotterdam. Daar werd een voormalig schoolgebouw gekocht door de Sheikh Eid Charitable Association uit Qatar. Ondanks zorgen van de gemeente en het kabinet over mogelijk onwenselijk gedrag van de gebruiker van het pand, was er geen juridische grond om de koop ongedaan te maken. Het kabinet heeft toen in samenwerking met de Qatarese overheid gesprekken gefaciliteerd tussen de gemeente Rotterdam en de Sheikh Eid Charitable Association. Dat heeft ertoe geleid dat de Sheikh Eid Charitable Association bereid is gevonden het pand te verkopen.