maandag, 20. maart 2017 - 11:54 Update: 20-03-2017 14:24

Brandweer gaat mediteren

Brandweer gaat mediteren
Foto: Archieffoto ter illustratie FBF
Apeldoorn

Mindfulness kan een bijdrage leveren aan een betere besluitvorming onder druk door commandovoerders bij de brandweer. Het bevordert de emotionele stabiliteit en draagt bij aan het geestelijk welbevinden.

Het beoefenen van mindfulness leidt tot een grotere mentale veerkracht. Dit zijn de belangrijkste conclusies van het verkennende onderzoek dat de Brandweeracademie (mede op verzoek van Veiligheidsregio Kennemerland) heeft uitgevoerd naar mindfulness. Het onderzoek maakt deel uit van het grotere onderzoek naar situationele commandovoering.

In het project Situationele commandovoering, dat de Brandweeracademie en tien veiligheidsregio’s hebben uitgevoerd, stond de mensfactor van commandovoering centraal. Hierbij is nadrukkelijk ook onderzocht hoe commandovoerders met stress omgaan en wat dit betekent voor hun situation awareness. In dit kader is er in 2015 bij wijze van proef een praktijktraining gehouden waarbij brandweerofficieren kennismaakten met het concept van mindfulness. De resultaten van deze training waren reden om verder te verkennen in hoeverre mindfulness bruikbaar kan zijn voor de Nederlandse brandweer als het gaat om het nemen van besluiten onder druk. 

Inhoud verkennend onderzoek

Voor het verkennende onderzoek is een grote hoeveelheid (wetenschappelijke) literatuur bestudeerd en hebben er gesprekken plaatsgevonden met enkele voor dit onderwerp relevante wetenschappers. Verder zijn de officieren die in 2015 deelgenomen hebben aan de training mindfulness nogmaals benaderd om te reflecteren op de training en op het toepassen van mindfulness bij de brandweer. 

Situation awareness

De conclusie van dit verkennende onderzoek is dat mindfulness een bijdrage kan leveren aan een betere besluitvorming onder druk door commandovoerders bij de brandweer. Het beoefenen van mindfulness vermindert de kans op het ontwikkelen van stressklachten als PTSS. Ook leidt het tot een grotere alertheid en betere taakuitoefening. Het ligt voor de hand te veronderstellen dat de open, nieuwsgierige blik die met mindfulness gecultiveerd wordt, helpt bij het creëren van situation awareness. In eerder onderzoek is al aangetoond dat deze situation awareness cruciaal is bij commandovoering onder druk. 

Mindfulness implementeren

Mindfulness wordt door sommigen geassocieerd met zweverig en niet-praktisch. De implementatie kan daarom op emotionele weerstand stuiten, zo heeft met name de evaluatie van de training voor brandweerofficieren geleerd. Als wordt gekeken naar wat mindfulness echt is volgens de literatuur, blijkt het echter helemaal niet zweverig te zijn. Bij mindfulness gaat het juist om het met beide benen op de grond blijven staan, volledig in contact met dat wat zich hier en nu voordoet. Maar het feit dat mindfulness een bepaald imago heeft dat weerstand kan oproepen, vereist wel nadere aandacht voor de implementatie. Het op de juiste wijze implementeren van mindfulness binnen de brandweerorganisatie kan leiden tot een beter functioneren en een groter welbevinden van iedereen die onder grote druk en in moeilijke omstandigheden beslissingen moet nemen.

Categorie:
Provincie:
Blik op 112: