Privacy niet gewaarborgd
De uitspraak van de rechter is duidelijk: handhaving en fraudebestrijding is belangrijk voor het draagvlak voor ons sociale stelsel, maar het instrument SyRI in deze vorm biedt onvoldoende waarborgen om de privacy van mensen te beschermen.
EVRM
SyRI is in strijd met artikel 8 lid 2 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM). Uit die bepaling volgt dat er een redelijke verhouding moet zijn tussen het maatschappelijk belang van de wet en de inbreuk op het privéleven door de wetgeving. Volgens de rechter is er geen sprake van een eerlijke balans.
"Onverbindend verklaard"
Controle van fraude is legitiem en daarbij kan gebruik worden gemaakt van nieuwe technologieën, aldus de rechter, maar de specifieke bepalingen over de inzet van SyRI worden "onverbindend verklaard". Dit betekent dat SyRI als middel voor handhaving niet kan worden ingezet.
Misbruik en fraude uitkeringen
Misbruik van uitkeringen tast het draagvlak van de sociale zekerheid aan. Het gaat erom dat onze sociale zekerheid bij de juiste mensen terecht komt. Handhaving is nodig om misbruik en fraude met uitkeringen en toeslagen op te sporen. Hierbij is het belangrijk privacy waarborgen in acht te nemen. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft aangegeven de uitspraak grondig te gaan bestuderen.
Achtergrond
Een aantal maatschappelijke organisaties, waaronder het Nederlands Juristen Comité voor de Mensenrechten, en twee burgers hebben deze procedure tegen de Staat aangespannen. De FNV heeft zich aan de zijde van eisers gevoegd. Eisers willen een ‘halt’ toeroepen aan het gebruik van SyRI. Zij vinden dat de overheid met de inzet van SyRI een ontoelaatbare inbreuk maakt op mensenrechten. De Staat is het niet eens met dit standpunt. De Staat heeft naar voren gebracht dat de SyRI-wetgeving voldoende waarborgen bevat om de privacy van eenieder te beschermen.