De wet Tijdelijk Huisverbod is op 1 januari 2009 ingevoerd. Belangrijk onderdeel van de wet is dat er gelijk hulpverlening wordt opgestart. Dit geldt voor alle bewoners van het huis waar huiselijk geweld heeft plaatsgevonden of dreigt plaats te vinden. Het huisverbod geeft politie en hulpverleners een instrument in handen om escalatie van huiselijk geweld zoveel mogelijk te voorkomen. Het huisverbod kan opgelegd worden in situaties die acuut dreigend zijn voor het slachtoffer, zowel preventief als repressief. Het huisverbod creëert de mogelijkheid om in een noodsituatie te voorzien in een afkoelingsperiode waarbinnen de nodige hulpverlening op gang kan worden gebracht en escalatie kan worden voorkomen.
Bij een melding van huiselijk geweld beoordeelt een politieagent als eerste de situatie. Indien deze inschat dat een huisverbod een optie is, wordt assistentie van de Hulpofficier van Justitie (HovJ) (Politie) ingeroepen. Deze bepaalt ter plaatse aan de hand van een risicotaxatie-instrument (de dreiging van) het huiselijk geweld. Het huisverbod wordt formeel opgelegd door de burgemeester. In onze provincie hebben de burgemeesters het mandaat hiervoor verleend aan de HovJ. Het huisverbod wordt gezien als een preventieve maatregel waarmee escalatie kan worden voorkomen. Overtreding van het verbod is een strafbaar feit.
Indien de situatie zich leent voor een huisverbod, mag de uithuisgeplaatste gedurende tien dagen - eventueel te verlengen tot vier weken - zijn woning niet in en geen contact opnemen met het thuisfront. De reclassering controleert op naleving van het huisverbod. Is men het niet eens met het huisverbod dan kan het op korte termijn aan de rechter worden voorgelegd door een verzoek tot voorlopige voorziening in te dienen. Het huisverbod dient deels als 'time-out': een afkoelingsperiode voor beide partijen. Daarnaast wordt in de tien dagen dat het huisverbod van kracht is, een hulpverleningstraject opgestart, waarbij een integrale aanpak voorop staat. Voor zowel de uithuisgeplaatste als voor partner en/of kinderen wordt de hulpverlening in gang gezet. De deelname aan een hulpverleningstraject kan ook helpen om op de langere termijn huiselijk geweld te voorkomen of te beperken.
