Het strafrechtelijk onderzoek dat het JIT uitvoert, is nog in volle gang. Het Nederlandse Openbaar Ministerie (OM) zal op het daartoe geschikte moment passende beslissingen over strafvervolging nemen. De nationale vervolging in Nederland wordt ingebed in hechte en blijvende internationale samenwerking en steun. De keuze voor het Nederlandse rechtssysteem is een belangrijke stap richting de berechting van verdachten van het neerhalen van vlucht MH17.
Dat schrijven minister Blok van Veiligheid en Justitie en minister Koenders van Buitenlandse Zaken vandaag in een brief aan de Tweede Kamer. Na het veto van de Russische Federatie in de VN-Veiligheidsraad tegen een VN-tribunaal op 29 juli 2015 hebben de JIT-landen gekeken naar andere mogelijkheden voor vervolging en berechting. Vervolgens zijn twee opties nader juridisch uitgewerkt: een nieuw op te richten internationaal tribunaal of nationale vervolging in en door een van de JIT-landen.
Verdere stappen
Het OM heeft de regering onlangs laten weten dat vanuit het strafrechtelijk onderzoek van het JIT behoefte bestaat aan een besluit over de wijze van vervolging en berechting. Om verdere stappen te kunnen zetten in het strafrechtelijk onderzoek is helderheid nodig over het juridische kader waarin de vervolging zal plaatsvinden.
Het onderzoek naar de verantwoordelijken voor het neerhalen van vlucht MH17 is een zaak van lange adem en er wordt stap voor stap voortgang gemaakt. Er wordt uitgebreid onderzoek gedaan naar personen die verantwoordelijk kunnen worden gehouden. Het is van essentieel belang dat het JIT ook de volgende stappen in het onderzoek in alle onafhankelijkheid en zonder politieke bemoeienis kan doen om de kans op berechting te maximaliseren.
Alle JIT-landen hebben aangegeven volledig vertrouwen te hebben in het Nederlandse rechtssysteem. Het OM heeft een advies gegeven over de twee uitgewerkte vervolgingsopties. Op basis van dit totaalbeeld heeft het Nederlandse kabinet ook een voorkeur voor nationale vervolging in Nederland uitgesproken. Het Nederlandse rechtssysteem heeft internationaal een uitstekende reputatie. Berechting kan hier plaatsvinden binnen bestaande en beproefde kaders. Bovendien is de positie van nabestaanden in Nederland goed geregeld binnen het proces.
Internationale samenwerking
Nationale vervolging in Nederland vergt nog wel de nodige uitwerking. Zo is een verdrag met Oekraïne noodzakelijk om de overdracht van strafvervolging te regelen. Hierdoor kan vervolging van de daders ten behoeve van alle slachtoffers plaatsvinden en niet alleen de Nederlandse slachtoffers. Dit verdrag wordt 7 juli ondertekend en zal zo spoedig mogelijk met de uitvoeringswetgeving ter behandeling aan de Tweede Kamer worden aangeboden. Verder wordt de nauwe samenwerking van de JIT-partners naar verwachting dit jaar bekrachtigd door de ondertekening van Memoranda of Understanding (MOU’s) met alle betrokken landen, waarin zij zich zowel politiek als financieel duurzaam verbinden aan de vervolging.