Met regelmaat worden arbeidsmigranten bij verlies van werk uit hun woning gezet en belanden zij op straat. De afhankelijkheid van werk én woning (en soms ook zorgverzekering) van één partij leidt tot wantoestanden. Arbeidsmigranten durven niks te zeggen over slechte arbeidsomstandigheden of erbarmelijke woonomstandigheden uit angst zowel hun werk als woonruimte te verliezen. Bolster: ‘Het kabinet verwijst naar de stakeholders in het veld. Maar de Staat heeft zelf ook een wettelijke verplichting om arbeidsmigranten te beschermen en dus te voorkomen dat zij, zo gemakkelijk en op zo’n grote schaal, het dak boven hun hoofd kwijtraken als zij hun baan verliezen.’
Staat heeft wettelijke verplichtingen
Op grond van art. 8 EVRM hebben arbeidsmigranten die in Nederland verblijven recht op eerbiediging van privé- en gezinsleven, maar ook het recht op woning, persoonlijke integriteit en identiteit. Het systeem dat momenteel gehanteerd wordt in Nederland werkt in de hand dat arbeidsmigranten feitelijk niet vrij zijn om hun verblijfplaats te kiezen (waar ze volgens art. 2 recht op hebben). Als gevolg daarvan zijn ze vaak gedwongen onder erbarmelijke omstandigheden te leven. Op grond van artikel 4 EVRM ‘rust op de Staat een verplichting om te zorgen voor een passend wettelijk en bestuurlijk kader, en de handhaving daarvan, om zo arbeidsmigranten tegen ernstige vormen van arbeidsuitbuiting te beschermen’. Bolster: ‘Ook aan handhaving ontbreekt het.’
Overbruggingsperiode opgenomen in Uitzend cao
Dankzij de FNV is in de cao Uitzendkrachten (ABU en NBBU) van 2022 het recht opgenomen om nog vier weken gebruik te mogen maken van de huisvesting als ze hun baan verliezen. Bolster: ‘We hopen dat deze cao snel gaat gelden voor de hele branche, omdat de genoemde regel nu alleen nog voor de 2.000 (georganiseerde ) uitzendbureaus geldt en niet voor de 12.000 niet-georganiseerde uitzendbureaus.’
Hogere boetes nodig, die wel afschrikken
Daarnaast blijft de FNV ervoor pleiten dat huur en arbeid niet langer in één contract gekoppeld worden, maar in twee afzonderlijke contracten. De koppeling, met de automatische inhouding van huur op het loon, moet zo snel mogelijk verboden worden. Tot slot vraagt de FNV het kabinet om onmiddellijk effectieve maatregelen in te voeren, zoals afschrikwekkende boetes, om uithuisplaatsing te stoppen. Zodat arbeidsmigranten die hier rechtmatig zijn, hier ook op een menswaardige wijze kunnen verblijven.
19 mei Tweede Kamerdebat misstanden arbeidsmigratie
Gezien de ernst en spoedeisendheid verzoekt de FNV de Tweede kamer om de minister, tijdens het Kamerdebat van donderdag 19 mei om opheldering te vragen.