Grondstoffengebruik
Het CBS trekt deze conclusie op basis van de nieuwste cijfers over grondstoffengebruik, die een onderdeel vormen van de Integrale Circulaire Economie Rapportage (ICER), een samenwerkingsverband van het PBL, CBS, CPB, CML, RIVM, RVO, Rijkswaterstaat, TNO en de Universiteit Utrecht.
Doelstelling: in 2050 volledig circulair
Om de grondstofafhankelijkheid en de milieu-impact van de Nederlandse economie te verminderen heeft het kabinet als doel gesteld dat de economie in 2050 volledig circulair is. Dit is een economie waarin zoveel mogelijk duurzame hernieuwbare grondstoffen worden gebruikt, producten en grondstoffen worden hergebruikt en waarin afval niet bestaat.
Zand, grind, bouwmaterialen het meest hergebruikt
Niet-metaal mineralen, waaronder zand en grind, werden met 31 procent het vaakst hergebruikt, iets meer dan in 2014 (29 procent). Dit is onder andere bouwafval dat voornamelijk wordt gebruikt voor de ophoging van wegen. Bij fossiel is het hergebruik laag, omdat fossiele energiedragers meestal worden verbrand voor energieopwekking. Wel kan het gebruik worden verminderd, bijvoorbeeld door meer hernieuwbare energie in te zetten.
Grondstofverbruik na 2014 afgenomen
Naast hergebruik is het verminderen van de grondstofbehoefte een andere manier om uiteindelijk volledig circulair te kunnen worden. De totale hoeveelheid grondstoffen die in de Nederlandse economie wordt ingezet exclusief gerecycled afval (de directe materiaalinzet) was in 2020 (359 miljard kilo) behoorlijk afgenomen ten opzichte van 2014 (390 miljard kilo). De daling in grondstoffeninzet komt met name door een lager gebruik van fossiele brandstoffen en niet-metaal mineralen. De stikstofcrisis, waardoor er minder gebouwd kon worden, speelt hierin een rol. Ook de coronacrisis was van invloed: door het verplichte thuiswerken was er minder woon-werkverkeer en werd er minder gevlogen. De daling in het gebruik van fossiele brandstoffen is mogelijk niet structureel.
Groter deel grondstoffen komt uit buitenland
Het aandeel grondstoffen dat de Nederlandse economie uit het buitenland haalt groeide in de periode 2014-2020 voor alle materiaalcategorieën behalve voor niet-metaal mineralen. Voor de directe materiaalinzet nam dit aandeel toe van 67 procent in 2014 tot 73 procent in 2020. Met name de afhankelijkheid van fossiele energiedragers uit het buitenland is gestegen, vooral van aardgas. Dit is het gevolg van de verminderde aardgaswinning in Groningen. Voor de directe inzet van metalen is Nederland volledig afhankelijk van het buitenland.