Opwarming is wereldwijd aan de gang
Wetenschappers observeren veranderingen in het klimaat op aarde in elke regio en in het hele klimaatsysteem, volgens het laatste rapport van het IPCC dat vandaag is vrijgegeven. Veel van de veranderingen die in het klimaat worden waargenomen, zijn in de afgelopen duizenden, zo niet honderdduizenden jaren, nog nooit op deze grote schaal voorgekomen. Sommige van de veranderingen die al in gang zijn gezet zoals de voortdurende stijging van de zeespiegel zijn in een tijdsbestek van de komende honderden tot duizenden jaren onomkeerbaar.
Beperken CO2-uitstoot en broeikasgassen helpt tegen klimaatverandering
Een sterke en aanhoudende vermindering van de uitstoot van kooldioxide (CO2) en andere broeikasgassen zou de klimaatverandering echter beperken. Hoewel de voordelen voor de luchtkwaliteit al wel snel effect zouden hebben, zou het minstens 20-30 jaar kunnen duren voordat de mondiale temperaturen stabiliseren, zo vermeldt het IPCC-rapport van werkgroep I, Climate Change 2021: the Physical Science Basis. Het rapport is afgelopen vrijdag 6 augustus 2021 goedgekeurd door 195 lidstaten van het IPCC, via een virtuele goedkeuringssessie die twee weken duurde, en is begonnen 26 juli jl. Het rapport van Werkgroep I is het eerste deel van het Zesde Beoordelingsrapport (AR6) van het IPCC, dat in 2022 zal worden afgerond.
'Innovaties in rapport zijn onschatbare bijdrage'
'Dit rapport weerspiegelt buitengewone inspanningen onder uitzonderlijke omstandigheden', zegt Hoesung Lee, voorzitter van het IPCC. 'De innovaties in dit rapport, en de vorderingen in de klimaatwetenschap die het weerspiegelt, leveren een onschatbare bijdrage aan klimaatonderhandelingen en besluitvorming.'
Sneller opwarmen
Het rapport geeft nieuwe schattingen van de kansen om het broeikaseffect van 1,5°C in de komende decennia te overschrijden, en stelt vast dat, tenzij er onmiddellijke, snelle en grootschalige reducties in de uitstoot van broeikasgassen zijn, de opwarming beperkt blijft tot bijna 1,5°C of zelfs 2°C zal buiten bereik zijn.
Aarde in 50 jaar 1,1 graad Celsius opgewarmd, en in komende 20 jaar 1,5 graad
Het rapport laat zien dat de uitstoot van broeikasgassen door menselijke activiteiten verantwoordelijk is voor ongeveer 1,1 ° C opwarming sinds 1850-1900, en stelt vast dat de gemiddelde temperatuur op aarde over de komende 20 jaar naar verwachting 1,5 ° C zal bereiken of overschrijden. Deze beoordeling is gebaseerd op verbeterde observationele datasets om historische opwarming te beoordelen, evenals vooruitgang in wetenschappelijk inzicht in de reactie van het klimaatsysteem op door de mens veroorzaakte uitstoot van broeikasgassen.
'Realiteitscheck'
'Dit rapport is een realiteitscheck', zegt IPCC-werkgroep I medevoorzitter Valérie Masson-Delmotte. 'We hebben nu een veel duidelijker beeld van het verleden, het huidige en toekomstige klimaat, wat essentieel is om te begrijpen waar we naartoe gaan, wat er kan worden gedaan en hoe we ons kunnen voorbereiden.'
Elke regio wordt geconfronteerd met toenemende veranderingen
Veel kenmerken van klimaatverandering zijn direct afhankelijk van de mate van opwarming van de aarde, maar wat mensen ervaren is vaak heel anders dan het wereldgemiddelde. De opwarming boven land is bijvoorbeeld groter dan het wereldgemiddelde en in het noordpoolgebied meer dan twee keer zo hoog. 'Klimaatverandering treft nu al elke regio op aarde, op meerdere manieren. De veranderingen die we ervaren zullen toenemen met extra opwarming', zegt IPCC Working Group I Co-Chair Panmao Zhai.
Toename hittegolven
Het rapport voorspelt dat de klimaatveranderingen in de komende decennia in alle regio's zullen toenemen. Bij 1,5°C opwarming van de aarde zullen er toenemende hittegolven, langere warme seizoenen en kortere koude seizoenen zijn. Bij 2°C opwarming van de aarde zouden extreme hitte vaker kritische tolerantiedrempels bereiken voor landbouw en gezondheid, zo blijkt uit het rapport.
Grilligere waterkringloop
Maar het gaat niet alleen om de temperatuur. Klimaatverandering brengt meerdere verschillende veranderingen met zich mee in verschillende regio's - die allemaal zullen toenemen met verdere opwarming. Deze omvatten veranderingen in nattigheid en droogte, in wind, sneeuw en ijs, kustgebieden en oceanen. Bijvoorbeeld:
- Klimaatverandering intensiveert de waterkringloop. Dit zorgt in veel regio's voor meer intense regenval en daarmee samenhangende overstromingen, en ook voor intensere droogte.
- Klimaatverandering beïnvloedt regenpatronen. Op hoge breedtegraden zal de neerslag waarschijnlijk toenemen, terwijl deze naar verwachting in grote delen van de subtropen zal afnemen. Er worden veranderingen in de moessonneerslag verwacht, die per regio zal verschillen.
- In kustgebieden zal de zeespiegel in de 21e eeuw blijven stijgen, wat zal bijdragen aan frequentere en ernstigere kustoverstromingen in laaggelegen gebieden en kusterosie. Extreme gebeurtenissen op zeeniveau die voorheen eens in de 100 jaar plaatsvonden, kunnen tegen het einde van deze eeuw elk jaar plaatsvinden.
- Verdere opwarming zal het ontdooien van de permafrost versterken en het verlies van seizoensgebonden sneeuwbedekking, het smelten van gletsjers en ijskappen en het verlies van Arctisch zee-ijs in de zomer versterken.
- Veranderingen in de oceaan, waaronder opwarming, frequentere hittegolven op zee, verzuring van de oceaan en verminderde zuurstofniveaus zijn duidelijk in verband gebracht met menselijke invloed. Deze veranderingen hebben gevolgen voor zowel de ecosystemen van de oceanen als de mensen die ervan afhankelijk zijn, en ze zullen zich in ieder geval de rest van deze eeuw voortzetten.
- Voor steden kunnen sommige aspecten van klimaatverandering worden versterkt, waaronder hitte (aangezien stedelijke gebieden meestal warmer zijn dan hun omgeving), overstromingen door hevige neerslag en zeespiegelstijging in kuststeden.
Meer gedetailleerd rapport
Voor het eerst biedt het Zesde Beoordelingsrapport een meer gedetailleerde regionale beoordeling van klimaatverandering, inclusief een focus op nuttige informatie die als basis kan dienen voor risicobeoordeling, aanpassing en andere besluitvorming, en een nieuw kader dat helpt bij het vertalen van fysieke veranderingen in de klimaat – hitte, kou, regen, droogte, sneeuw, wind, kustoverstromingen en meer – in wat ze betekenen voor de samenleving en ecosystemen.
Interactieve Atlas
Deze regionale informatie kan in detail worden onderzocht in de nieuw ontwikkelde Interactieve Atlas interactive-atlas.ipcc.ch, evenals regionale factsheets, de technische samenvatting en het onderliggende rapport.
Menselijke invloed op het verleden en het toekomstige klimaat
'Het is al decennia duidelijk dat het klimaat op aarde verandert, en de rol van menselijke invloed op het klimaatsysteem staat buiten kijf', zegt Masson-Delmotte. Maar het nieuwe rapport weerspiegelt ook belangrijke vorderingen in de wetenschap van attributie - het begrijpen van de rol van klimaatverandering bij het intensiveren van specifieke weers- en klimaatgebeurtenissen zoals extreme hittegolven en zware regenval.
'Er is nog wat aan te doen'
Het rapport laat ook zien dat menselijk handelen nog steeds de potentie heeft om de toekomstige koers van het klimaat te bepalen. Het bewijs is duidelijk dat kooldioxide (CO 2 ) de belangrijkste oorzaak is van klimaatverandering, ook al beïnvloeden andere broeikasgassen en luchtverontreinigende stoffen ook het klimaat.
Netto nul CO 2 -uitstoot
'Het stabiliseren van het klimaat zal een sterke, snelle en duurzame vermindering van de uitstoot van broeikasgassen vereisen, en het bereiken van de netto nul CO 2 -uitstoot. Het beperken van andere broeikasgassen en luchtverontreinigende stoffen, met name methaan, zou voordelen kunnen hebben voor zowel de gezondheid als het klimaat', aldus Zhai.