maandag, 18. november 2019 - 16:12 Update: 18-11-2019 16:27

CPB voorziet einde groei koopkracht na 2022 door vergrijzing

kassa-supermarkt
Foto: Archief EHF/ foto ter illustratie
Den Haag

De koopkracht zal in de periode 2022-2025 niet verder groeien. Dit komt hoofdzakelijk door de vergrijzing, zo schrijft het Centraal Planbureau maandag in de Middellangetermijnverkenning 2022-2025 (MLT).

Terugval groei bbp

De bbp-groei valt terug naar 1,1% per jaar in 2022-2025 door de geringere groei van het arbeidsaanbod. De vergrijzing leidt er toe dat de bevolking in de leeftijdscategorie 15-74 jaar voor het eerst afneemt. De stijging van de arbeidsproductiviteit is hoger dan in de voorgaande periode maar blijft onder het langjarig gemiddelde. 

Afnemende groei arbeidsaanbod

De groei van de werkgelegenheid in de marktsector staat onder druk door de afnemende groei van het arbeidsaanbod en de sterke vraag naar personeel in de zorgsector. Bij realistische veronderstellingen voor de raming van de collectieve zorguitgaven neemt de werkgelegenheid in de zorg in 2022-2025 toe met 2,1% per jaar. Deze middellangetermijnraming beoogt een van de bouwstenen te zijn voor het nadenken over het beleid in 2022-2025 en ligt ten grondslag aan de CPB-houdbaarheidsanalyse die in december zal worden gepubliceerd.

Koopkracht

De koopkracht neemt niet toe in 2022-2025. Dit komt doordat de beperkte stijging van de reële cao-lonen teniet wordt gedaan door hogere zorgpremies, lastenverzwaring in de loon- en inkomensheffing en hogere pensioenpremies. Gepensioneerden hebben nadeel van beperkte indexering en nominale verlaging van de aanvullende pensioenen. Samenhangend met ongewijzigde koopkracht en geringere werkgelegenheidsgroei zwakt de groei van de particuliere consumptie af tot 1,2% per jaar in 2022-2025.

Van overheidsoverschot naar -tekort

De overheidsbegroting heeft een stabiel beperkt tekort in 2022-2025, na een omslag van een overschot in een tekort in 2021. Het EMU-saldo in 2022-2025 bedraagt gemiddeld -0,3% bbp per jaar tegen +0,6% bbp in 2018-2021. De overheidsbegroting slaat vooral om door stijging van de collectieve zorguitgaven tussen 2018-2021 en 2022-2025, bij een lichte daling van de collectieve lasten. Lagere rentelasten dempen de omslag. 

Internationale en nationale onzekerheden en risico’s

Deze middellangetermijnverkenning kent aanzienlijke internationale en nationale onzekerheden en risico’s. De enige zekerheid is de vergrijzing van de bevolking. Hoe het verder gaat met het internationale handelssysteem is ongewis. De aanhoudende groei van de collectieve zorg is mogelijk lastig te realiseren. De verkenning bevat een groei van de werkgelegenheid in de zorg met 135 duizend personen tussen 2021 en 2025. Het is echter een uitdaging om genoeg gekwalificeerde werknemers en zelfstandigen aan te trekken in de zorg.

Categorie:
Provincie: